Верскиот туризам во Меѓугорје, започнат по наводното појавување на Богородица во 1981 година, донесе обрт од над единаесет милијарди евра, а само тој мал град во Херцеговина заработи околу три милијарди евра, додека тамошната црква од аџиите заработи 290 милиони евра.
До оваа информација дојде 75-годишниот Венчел Чуљак, кој неодамна ја одбрани докторската дисертација на Факултетот за општествени науки во Меѓугорје под наслов „Феноменот Меѓугорје како светски бренд и врвна дестинација на верскиот туризам“, пишува „Независне новине“.
Чуљак, кој живее и работи во Осиек, спроведе истражување за потребите на својата дисертација и дојде до податоци колку всушност е профитабилен верскиот туризам, а во случајот со Меѓугорје, не трпи контроверзии дали требало да биде официјално признат како маријанско светилиште.
Според собраните податоци, од 1981 година до крајот на 2013 година Меѓугорје го посетиле 28 милиони аџии и туристи, од кои 21 милион странци. Секоја година Меѓугорје остварува 90 милиони евра вкупен приход и 1,9 милиони ноќевања.
Според оваа пресметка вкупниот приход на Меѓугорје во последните три децении изнесувал 2,85 милијарди евра, а сместувачкиот капацитет остварил 65 милиони ноќевања. Добро заработиле и оние кои возат туристи до Меѓугорје, откако се проценува дека се одвоени дури 8,5 милијарди евра за патни трошоци.
За 32 години Црквата во Меѓугорје остварила вкупен приход од 290 милиони евра без донации.
Докторската дисертација на Чуљак проценува дека просечниот турист-аџија троши 43 евра дневно во Меѓугорје, но Босна и Херцеговина не профитирала особено од тоа. Дури 68 отсто од сообраќајот во Меѓугорје, според анализата, завршил во џебовите на нерегистрираните даватели на угостителски услуги.
Исто така, се проценува дека Меѓугорје, кое има 4.600 жители, моментално има 18.500 легла. Се претпоставува дека во ова гратче се вработени околу 1.500 луѓе, но речиси 60 отсто од нив работат „на црно“, односно без да аплицираат за пензиско и здравствено осигурување.
Дека Меѓугорје е империја на „сивата економија“ говори и податокот дека само по основ на такса за престој годишно може да се заработат 600 илјади евра, додека официјално се заработуваат само 73 илјади конвертибилни марки.
Правната држава во Меѓугорје потфрли и во урбанистичко планирање, па дури 57 отсто од новоизградените објекти наменети за туризам се изградени без потребните дозволи и одобренија, покажа истражувањето.
Анализирајќи ги собраните податоци, Чуљак сугерираше дека во Меѓугорје всушност владее економски хаос, што широко ги отвора вратите за криминал и корупција, бидејќи ситуацијата ја избегнува контролата на општинските и кантоналните или ентитетските власти.
Но, спротивното го тврди Иво Јеркиќ, поранешен градоначалник на општина Читлук, на која припаѓа и Меѓугорје. Јеркиќ потврди дека има проблеми во Меѓугорје, но посочува дека тоа е наследство од минатото и дека општинските власти во Меѓугорје за време на неговиот мандат презеле бројни чекори за отстранување на неправилностите.
„Во последните три години издадовме повеќе од 330 работни дозволи, а во Читлук во истиот период се регистрирани 982 нови работни места, од кои најголем број е легализацијата на незаконското работење“, вели Јеркиќ.