Иако вирусите на птичји грип главно заразуваат и се шират меѓу дивите водни птици преселници и домашната живина, некои вируси на птичји грип можат да заразат и да се шират и на други животни. Центрите за контрола и превенција на болести на национална агенција за јавно здравје на Соединетите држави евидентираат дека вирусите на птичјиот грип се познати по тоа што понекогаш ги инфицираат и цицачите кои јадат (се претпоставува дека се заразени) птици или живина, вклучувајќи, но не ограничувајќи се на диви животни, бездомни или домашни животни како што се мачки и кучиња и животни во зоолошки градини, како што се тигрите и леопардите.
Вирусите на птичјиот грип H5N1 се спорадично откриени кај некои домашни животни, вклучително и мачки за време на епидемии во Тајланд во 2004 година, Северна Германија во 2006 година и Полска и Јужна Кореја во 2023 година. Дополнително, случаи се пријавени и кај мачки, кучиња, јариња и млечни крави во Северна Америка.
Вирусот на птичјиот грип може да преживее подолг период во различни услови. Во телесните течности на заразените птици, вирусот може да опстане до 200 дена. Во изметот на птиците, на телесна температура, трае околу четири дена, додека на пониски температури под 4°C, може да преживее дури и до 35 дена.
Иако е многу ретко луѓето да се заразат со вируси на птичји грип преку контакт со заразени диви, скитници, диви или домашни цицачи, тоа е можно – особено ако постои продолжена и незаштитена изложеност на животното.
Министерството за јавно здравје во Калифорнија ја објави првата претпоставена инфекција во државата на 3 октомври оваа година, а потоа потврдени се 11 инфекции кај луѓе. Според државните податоци сите поединци кои работат во девет различни фарми имале директен контакт со заразени млечни говеда.
Во САД има неколку случаи каде што вирусот на птичји грип се шири од цицачи на луѓе, вклучувајќи мачкаи и крави. Неодамнешните извештаи ја нагласуваат зголемената загриженост во врска со птичјиот грип, особено со вирусот H5N1, кој почна да влијае и на домашните мачки со алармантни стапки.
Истражувањето на Универзитетот во Мериленд укажува на значително зголемување на случаите кај мачките од 2023 година. Оваа ситуација предизвикува сериозни аларми во САД, бидејќи мачките потенцијално можат да го пренесат вирусот на луѓето, вклучително и ветеринарите и сопствениците на домашни миленици.
Што треба да знаат сопствениците на домашни миленици
Ако вашите домашни животни (на пр., мачки или кучиња) излезат надвор и потенцијално би можеле да јадат или да бидат изложени на болни или мртви птици заразени со вируси на птичји грип или средина загадена со вирус на птичји грип, тие би можеле да се заразат со птичји грип. Иако е малку веројатно дека ќе се разболите од птичји грип преку директен контакт со вашето заразено домашно милениче, тоа е можно. На пример, во 2016 година, во Њујорк беше пријавено ширење на птичји грип од мачка на лице. Лицето кое било заразено, било ветеринар кој имал благи симптоми на грип по долготрајна изложеност на болни мачки без употреба на лична заштитна опрема.
Иако кучињата не се природни домаќини на вирусот на птичји грип, постојат ретки случаи кога биле заразени. Во 2006 година, во Тајланд беше потврден случај на куче кое проголтало заразена патка за време на епидемија. Иако ризикот од зараза кај кучињата е многу низок, ситуацијата бара постојано следење и превентивни мерки за да се спречи можноста за инфекција.
Сопствениците на кучиња треба да избегнуваат контакт на своите миленици со диви или мртви птици. Препорачливо е кучињата да се чуваат на поводник за да се спречи контакт со лешеви на птици и да не се хранат со сирова живина.
Симптомите кај мачките можат да бидат сериозни, предизвикувајќи респираторни проблеми и во некои случаи, слепило. Стапката на смртност кај заразените мачки достигнувај 67%. Во случај на заразена мачка сопствениците треба преземаат мерки на претпазливост, како што се чување на мачките внатре, избегнување на сурово месо и млечни продукти и секако редовна ветеринарна нега. Ветеринарите имаат клучна улога во следењето на здравјето на милениците и превентивните мерки против вирусот.
Ако вашето домашно милениче покажува знаци на болест компатибилни со инфекција со вирусот на птичји грип и било изложено на заразени (болни или мртви) диви птици/живина, треба да го следите и вашето здравје за знаци на треска или инфекција.
Како да се спречи ширењето
Како општа мерка на претпазливост, луѓето треба да избегнуваат директен контакт со диви птици и да ги набљудуваат дивите птици само од далечина, секогаш кога е можно. Луѓето, исто така, треба да избегнуваат контакт помеѓу нивните миленици (на пр., миленичиња птици, кучиња и мачки) со диви птици.
Не допирајте болни или мртви птици, нивниот измет или ѓубре, или која било површина или извор на вода (на пр., езерца, водоводи, кофи, тави, корита) кои може да бидат контаминирани со нивната плунка, измет или какви било други телесни течности без носење лична заштитна опрема.
Луѓе кои имале директен контакт со заразени или потенцијално инфицирани животни
За време на појава на птичји грип кај диви птици и/или живина, луѓето кои имале директен контакт со заразени или потенцијално заразени животни, вклучително и болни животни кои можеби јаделе птици заразени со птичји грип, треба да го следат нивното здравје за треска и симптоми на инфекција.
Знаците и симптомите може да вклучуваат:
Треска (температура од 100°F [37,8°C] или поголема) или чувство на треска/морници*
Кашлица
Болки во грлото
Тешкотии со дишењето/Недостаток на здив
Конјунктивитис (кинење на очите, црвенило, иритација или исцедок од очите)
Главоболки
Течење или затнат нос
Болки во мускулите или телото
Дијареа
Треска може да не е секогаш присутна
Во случај на појава на вакви симптоми треба да се контактира доктор и да се анализира потенцијална изложеност.
И.И.