Поимот „нов светски поредок“ во последните години стана честа појава во геополитичките дискусии, особено во контекст на растечкиот влијание на Кина и Русија на глобалната сцена.
Дали овие две земји навистина ќе станат предводници на нов светски поредок е комплексно прашање кое зависи од многу фактори.
Аргументи во прилог на оваа теза
Растечка економска моќ: Кина е веќе најголемата економија во светот по паритет на куповна моќ, додека Русија располага со огромни природни ресурси. Ова им овозможува на двете земји да имаат поголемо влијание во меѓународните организации и процеси.
Стратешко партнерство: Кина и Русија во последните години го засилија своето стратешко партнерство, со цел да контрабалансираат на американското влијание. Ова партнерство може да им овозможи да формираат нов блок на моќ.
Алтернативен модел на развој: Кина и Русија нудат алтернативен модел на развој на Западот, кој може да биде привлечен за многу земји од Глобалниот југ.
Незадоволство од западниот либерален поредок: Во многу земји расте незадоволството од западниот либерален поредок, што може да го отвори просторот за алтернативни модели кои ги нудат Кина и Русија.
Аргументи против оваа теза
Економски предизвици: И Кина и Русија се соочуваат со големи економски предизвици, како што се стареењето на населението, неефикасна алокација на ресурсите и долгови.
Политички ризици: Политичките системи во Кина и Русија се авторитарни и не транспарентни, што може да одврати други земји од соработка со нив.
Ограничена мека моќ: За да се создаде нов светски поредок, потребна е не само воена и економска моќ, туку и мека моќ, која вклучува културно влијание, дипломатија и идеолошки апел. Во овој поглед, Кина и Русија се уште се во заостанок во однос на САД.
Конфликтно опкружување: Геополитичкото опкружување е многу покомплексно отколку што беше во времето на биполарниот свет. Многу земји не сакаат да бидат принудени да избираат помеѓу САД и Кина или Русија.
Заклучок
Можеби е прерано да се каже дали Кина и Русија навистина ќе станат предводници на нов светски поредок. Иако имаат голем потенцијал, тие се соочуваат и со големи предизвици.
Иднината на меѓународните односи ќе зависи од многу фактори, како што се економските трендови, технолошкиот развој, климатските промени и промените во политичките елити.
Извор: Gemini