Левичарскиот весник Nojes Deutschland (nd) пишува за протестите во Србија во кои студентите едноставно го игнорираат владетелот Александар Вучиќ, но тие се соочуваат со истиот проблем како студентското движење во 1968 година.
Весникот ги опишува пленумите, основната демократија и отсуството на водачи на протестите како „алтернативен концепт на авторитарната клиентелистичка држава што го одредува секојдневниот живот на Србите и го парализира политичкиот живот“.
Протестите, пишува весникот, потекнуваат од студентите, но станаа масовно движење кое вклучува различни општествени средини. Соочен со ова, Вучиќ жртвува „пиони“ во форма на министри и премиери и се обидува да ги поткупи учениците со намалување на школарината.
„Наместо да се согласат со понудите на Вучиќ, студентите едноставно ги игнорираат. Тоа е најлошото што може да му се случи на автократ. Во ова свесно игнорирање се крие уште една моќ на протест. Тие не влегуваат во медиумска пресметка со режимот, не ги почитуваат правилата на економијата на вниманието, туку своите теми ги поставуваат преку нивните комуникациски канали“, пишува нд.
„Понатаму, нема централни фигури во движењето или јасен однос со опозициските партии. Ова ја зголемува можноста сите да се приклучат на протестот и му отежнува на режимот да го демонизира движењето“.
Но, пишува весникот од Берлин, иако е јасно дека движењето го отфрла сегашниот систем, се уште нема формулирано јасна алтернатива. „И без јасна алтернатива, на протестите им се заканува опасност да ја доживеат истата судбина како и студентските протести од 1968 година, со кои понекогаш се споредуваат.
„Тогаш, исто како и денес, системот беше доведен во прашање – но одговор немаше. Само пред неколку години, Европската Унија ќе беше логична референтна точка. Но Србија е првенствено заинтересирана за неа како снабдувач на литиум и наводен фактор на стабилност во регионот. Вториот веројатно никогаш не одговарал на реалноста, но тоа не ги интересира ниту ЕУ, ниту Германија, која неодамна склучи договор со Србија за литиум“, додава нд.
Се констатира дека борбата продолжува, бидејќи овие протести имаат уште една разлика во однос на претходните демонстрации против владата на Вучиќ: „Стравот го нема“.
Австриската академија на науките на својата веб-страница објави интервју со академик Оливер Јенс Шмит, професор по балканска историја на Универзитетот во Виена.
Шмит посочува дека властите во Србија досега ги смирувале сите протести со отстапки, закани и „огромен притисок“ врз лидерите, што сега е невозможно. Тој вели дека особено страдаат младите во српскиот поредок:
„Земјата е целосно под контрола на владејачката партија. Нема животна перспектива надвор од апаратот на моќта на Александар Вучиќ. Во Србија е тешко да се најде добра работа ако некако не си за системот. Ваквите зависности доведуваат до дисфункционалност и корупција. Студентите гледаат критички, се чувствуваат заробени“, вели професорот.
Шмит наведува дека Западот ја поддржува владата во Србија: „Вучиќ не би бил на власт доколку поранешната германска канцеларка Ангела Меркел и сега Олаф Солц не го поддржат како сидро на стабилноста“. А пактот за литиум што Србија го склучи со ЕУ го поддржува Вучиќ“.
Како што додава, Вучиќ бил и останал поттикнувач кој не се откажал од национализмот. Во низата скандали, Шмит го истакнува шпионирањето на активисти и новинари со софтвер кој доаѓа, меѓу другото, и од Швајцарија.
„Демонстрантите на улиците не уживаат ни најмала поддршка од Западот. Тоа е срамно“, додава тој.
Австрискиот академик оценува дека оставката на Владата не ги смирила протестите, и дека Вучиќ никогаш не бил толку заглавен. Во исто време, сè уште има на кого да се потпрете:
„Тоа се уште го поддржуваат одредени делови од општеството, особено постарите луѓе кои се плашат од промени. Вучиќ ја активираше и православната црква, која делува многу националистички и е во согласност со режимот. Вучиќ изгради систем кој е длабоко вкоренет во Србија“.
Шмит додава дека децентрализацијата на протестите е и сила и слабост. „Затоа што Србија е претставничка демократија и политичките промени доаѓаат на избори. Протестното движење нема партија која ќе ги застапува неговите интереси и се состои од различни групи со различни идеи. Штом треба да го преточат своето противење на режимот во конкретни барања, ќе им биде многу потешко“.
Германскиот јавен сервис МДР пишува за „бесплатен јавен превоз“ во Белград како уште еден начин за смирување на протестите. Во текстот се наведува дека и онака ретко кој до сега платил билет за градски превоз.
„Јавниот превоз во Белград е мистериозен организам. Често чекате половина час за тролејбус, а потоа доаѓаат три одеднаш. Зошто? Никој не може да објасни“, пишува МДР.
„Многу од 1.200-те тролејбуси, автобуси и трамваи се рахатизирани, а возењето низ улиците на Белград со дупки често удира во бубрезите. „Во шпицот, градскиот превоз е пренатрупан неизмерно – транспортниот систем е едноставно премал за 1,4 милиони белграѓани“, се додава.
И заклучува дека бесплатниот превоз ништо не менува и дека не може да им се допадне на оние што протестираат: „Белград е центарот на бунтот против корумпираните власти. Во таа ситуација ретко кој е заинтересиран за бесплатен јавен превоз“.