Во Краснопресненскаја 12 во Москва се наоѓа затворен канцелариски комплекс, седиште на меѓународна шпионска мрежа која се инфилтрирала сè до украинскиот претседател Володимир Зеленски. Операцијата ја води Владимир Сивкович, бизнисмен кој своевремено беше заменик-директор на украинскиот Совет за национална безбедност.
Тој побегна од Киев пред десет години под обвинение дека наредил убиство на речиси стотина проевропски демонстранти кои го соборија про-Кремљ режимот во 2014 година. Денес тој работи за ФСБ, руската разузнавачка агенција која го наследи советскиот КГБ, и наводно формирал мрежа на руски агенти кои работат во Украина, Велика Британија и САД за да го вратат Киев под контрола на Кремљ.
На еден од овие агенти му се суди за велепредавство во Киев. Олех Кулинич имаше одлична кариера во украинската служба за државна безбедност СБУ, издигнувајќи се до висок командант, а потоа доверлив помошник на претседателот на политичката партија на Зеленски.
„Кулинич беше најпочитуваниот руски агент во Украина. Може да се спореди со Ким Филби, кој го уништи МИ6 одвнатре. Неговата позиција му овозможи пристап до витални информации за одбраната“, изјави висок функционер на украинското контраразузнавање.
Нови детали за големата саботажа
Детали за овој случај открива The Sunday Times, врз основа на пораки од американски извор, документи запленети од компјутер во Москва, интервјуа со поранешни украински функционери, извештаи за лобирање поднесени до Министерството за правда на САД и информации откриени во судски процес за предавство.
Овој доказ сугерира дека руските агенти успеале да добијат високо чувствителна советодавна улога за време на претседателската кампања на Зеленски, а потоа го доведоа Кулинич на функцијата шеф на кримската филијала на СБУ. Ова му даде идеална позиција да ги следи подготовките на Украина за можна руска инвазија – и да ги поткопува.
Средба со американски адвокат
Еден пролетен ден во април 2018 година, американски адвокат во Виена се сретна со двајца ВИП клиенти. Опишан како лукав и убедлив, Маркус Коен беше токму она што го бараше Владимир Сивковиќ. Тој го контактирал една година претходно со барање кое изгледало легитимно. Коен требаше да собере информации од американската полиција за истраги за корупција и перење пари против водечкиот шпион и неговите соработници во Москва, како дел од обидот да се постигне договор за признавање вина и да се избегне кривично гонење.
Меѓутоа, како што растеше неговата листа на клиенти, некои од адвокатската канцеларија на Коен почнаа да се сомневаат дека тој всушност незаконски собирал компромитирачки информации. Овие сомнежи не беа докажани, но Коен ја напушти компанијата.
Во август 2018 година, Коен повторно се сретна со Сивкович и Кулинич во Виена. Коен штотуку доби извештај за главниот украински антикорупциски обвинител, чија упорност му отежнуваше на Кремљ да купи влијание во Украина.
Сивкович бил водечки разузнавач, но и резервен генерал на КГБ. Две години подоцна, украинскиот обвинител беше принуден да поднесе оставка. Украинските агенти подоцна пронајдоа уште 15 датотеки за него на компјутер на ФСБ, до кои можеа да пристапат во Москва. Сивкович му платил на Коен најмалку 300.000 долари во 2019 година.
За време на неговата претседателска кампања во 2019 година, Зеленски вети дека ќе ја исчисти корупцијата и ќе склучи мир со Владимир Путин по петгодишната војна во Донбас. Се разви жестока борба за власт со актуелниот претседател Петро Порошенко.
Коен го обиколи Киев нудејќи бесплатно лобирање. Тој знаеше некој за кој мислеше дека може да помогне и го претстави Кулинич на соработниците на Зеленски како политички експерт кој ќе работи на кампањата „про боно“. Кулинич беше советник на голем број министри и имаше висока позиција во националната агенција за нуклеарна енергија, што помогна да се зголеми неговиот кредибилитет. И двајцата завршија во изборниот штаб, работејќи на изборот на Зеленски и вмрежувањето во Вашингтон.
Зеленски го награди Кулинич
Коен ангажираше лобисти и безбедносни консултанти во име на кампањата. Всушност, тие биле платени од Сивкович во Москва преку лажни компании, објаснуваат адвокатите на Кулинич, тврдејќи дека тоа е дел од неговата легитимна активност како политички советник.
Откако Зеленски победи на изборите во април 2019 година, тој го назначи својот менаџер на кампањата и пријател од детството Иван Баканов за шеф на разузнавачката служба СБУ. Во 2020 година, Кулинич ја доби функцијата шеф на одделот за Крим на СБУ, каде што се очекуваше да дејствува по каков било знак дека Русија се подготвува да ја нападне украинската територија северно од окупираниот полуостров.
Наместо тоа, велат обвинителите, тој се обидел да ја поткопа одбраната на Украина со охрабрување на корупцијата и намалување на ресурсите на контраразузнавачките служби.
„Кулинич успеа да ја дестабилизира работата на оваа администрација на СБУ. Тој го уништи контраразузнавањето. Во април 2021 година, тој започна голема антитерористичка обука во областа Керсон, која ја искористи за да ги идентификува слабостите во одбраната на Украина“, тврди офицер на СБУ.
Знаел за планот за инвазија од Крим
Според пораките откриени од СБУ, наводно испратени од Кулинич, тој собрал информации за движењата на Зеленски и им ги пренел на Русите. Но, тој почнал да буди сомнежи. Контраразузнавачот на СБУ, Васил Маљук, забележал дека тој патува во странство во исто време со Сивкович, кој со години бил следен од украинските разузнавачи. Почнаа да го следат и Кулинич.
Во јануари 2022 година, британската влада го идентификуваше Сивкович како еден од четворицата поранешни украински политичари во контакт со руските разузнавачки служби, а САД го санкционираа со образложение дека тој бил „ангажиран во активности предводени од руската влада за дестабилизација на Украина“. Во раните утрински часови на 24 февруари 2022 година, трупите на Путин ја нападнаа Украина од север, исток и југ. Кулинич знаел за планот за инвазија од Крим, но спречил доказите за подготовките да му бидат предадени на Киев, тврдат обвинителите.
„Во раните утрински часови на инвазијата, тој ги блокираше сите обиди да го информира раководството на СБУ за реалната ситуација во регионот. Не презеде мерки за заштита на државниот суверенитет и не ги послуша наредбите со тоа што го одведе својот персонал во друг регион. Дури и им го одзеде оружјето на вработените во СБУ“, тврди претставникот на СБУ.
Тој беше отпуштен следната недела. Мрежата се затвораше. Кулинич беше уапсен на 16 јули 2022 година и обвинет за откривање државни тајни на Русите.
Инкриминирачки докази беа пронајдени во стотици документи запленети од СБУ од компјутер во Москва и во последователна рација во стан во Киев. Тие вклучуваат фотографии и видеа на членови на семејството на Кулинич и Сивкович заедно во странство, како и слики на Кулинич со човек кого американската влада го нарече „активен агент на руската ФСБ“. Има и пораки кои Кулинич му ги праќал на Сивкович. И двајцата негираат дека работат за ФСБ. Судењето на Кулинич се уште трае. Доколку биде прогласен за виновен, му се заканува затворска казна до 15 години.
Неговиот притвор доведе до голема чистка во СБУ и отпуштање на Баканов три дена подоцна, за да биде заменет со Маљук, контраразузнавачот кој го собори Кулинич. Чистката продолжува и денеска.