На само неколку минути пешачење во населбата Боедо во аргентинската престолнина Буенос Аирес, два света се разделени: едниот каде владее оптимизмот за нов почеток, а другиот каде преовладува загриженоста и скептицизмот. Во едниот, одобрена е неолибералната економска политика на аргентинскиот претседател Хавиер Милеи, додека во другиот е целосно отфрлена, пишува „Дојче веле“.
На постер под подигнатите ролетни на магацин пишува „Забрането влегување“. Ова се однесува на претседателот Милеи и министерката за безбедност Патриша Булрих. И двајцата овде не се добредојдени, како што покажуваат пречкртаните портрети на двајцата политичари.
Но, на само неколку метри, повторно интензивно се гради: се гради нова станбена зграда, повторно се инвестира во иднината. Се чувствува духот на нов почеток. Хавиер Милеи е на чело на Аргентина веќе 500 дена, и речиси ниту еден шеф на влада во светот не привлекува толку внимание како овој слободарски претседател од Буенос Аирес. Од левиот политички спектар, тој е пречекан со чиста омраза поради неговиот економско-либерален курс, додека повеќето економисти го гледаат како ослободител на земјата ограничена од бирократијата и регулативите.
Укинување на девизните ограничувања
Последниот потег на Милеи е укинувањето на таканаречениот „Цепо“. „Цепо“ (преведено како „окови“) беше инструмент што различни аргентински влади го користеа од 2003 година за да го ограничат пристапот до бараниот американски долар во борбата против инфлацијата.
„Спротивно на алармантните прогнози на бројни домашни и меѓународни економисти и аналитичари, девизниот курс не скокна нагло“, вели Алдо Абрам од економскиот тинк-тенк Fundación Libertad y Progreso во Буенос Аирес во интервју за Дојче веле. „Напротив, девизниот курс се стабилизира под нивото пред отворањето. Трговијата се нормализира без криза, без брзање и без девалвација. Владата го прослави овој резултат со слика на Милеи и неговиот министер за економија Сантијаго Капуто кои слават како да постигнале гол.“
Милеи буди надеж и моли за трпение
Самиот претседател верува дека е на вистинскиот пат: „По повеќе од 100 години хроничен буџетски дефицит, денес сме меѓу петте земји во светот кои трошат само онолку колку што заработуваат, а ниту пезос повеќе“, рече Милеи во своето телевизиско обраќање пред неколку дена.
По тој повод Милеи најави укинување на девизните ограничувања и на сонародниците им вети светла иднина: „Аргентина ќе биде земја со најголем економски раст во следните 30 години“. Ова, рече тој, нема да се случи преку ноќ. Но, тоа ќе се случи постепено и со уверување дека „и внатрешно и надворешно е направена домашна задача за што повеќе да се ублажи секоја нестабилност“.
Позитивен резултат, според податоците на државниот завод за статистика ИНДЕК, е намалувањето на сиромаштијата на 38,1 отсто, што е нешто под нивото што Милеи го наследи од претходната власт кога ја презеде функцијата. Исто така, според податоците на INDEC, инфлацијата под Милеи во 2024 година паднала за 44,5 отсто во споредба со претходната година.
Ознаки од моторна пила
Свења Бланке од Фондацијата Фридрих Еберт, фондација блиска до германските социјалдемократи, во Буенос Аирес е многу поскептична. Таа во интервју за Дојче веле ја критикува владата дека го користи девизниот курс како еден вид „поддршка“ за забавување на инфлацијата.
Ова предизвика пезосот да се зајакне во однос на другите валути, со резултат дека плескавицата на Биг Мек во Аргентина се искачи на 5,48 евра – приближно исто како и во Германија – додека минималната плата за час е само 1,06 евра, што е многу под германските 12,82 евра. „Значи, постои еден вид социјален масакр со моторна пила, кој влијае на приходите, образовната политика, научното истражување, културата, јавната инфраструктура и политиката на меморијата.“
Договорот ЕУ-Меркосур како можност
Од друга страна, Ханс Дитер Холцман од Фондацијата Фридрих Науман во Буенос Аирес, која е блиска до германските либерали, е оптимист: „Со отстранувањето на контролата на капиталот и правењето на девизниот курс пофлексибилен, отстранети се важните пречки за економското закрепнување на Аргентина“, вели тој за ДВ.
„И покрај даночните олеснувања, меѓународните инвеститори досега беа воздржани кога станува збор за конкретни инвестиции во Аргентина, иако земјата има атрактивни ресурси во областа на енергијата (гас, водород) и суровините (литиум, бакар). Сега е уште поважно да се ратификува договорот ЕУ-Меркосур што е можно поскоро за да можат Аргентина и Германија целосно да ги искористат трговските и инвестициските можности.“
Двете лица на Аргентина
Во центарот на главниот град јасно се гледаат двете лица на државата: преполните ресторани и кафулиња воопшто не кореспондираат со приказните за кризата кои доаѓаат од опозицијата. На генералниот штрајк пред неколку дена се одзваа само мал број луѓе, а се чини дека синдикатите претераа со три генерални штрајкови од почетокот на мандатот на Милеи. Повеќето Аргентинци сакаат да напредуваат, да работат и да ја остават кризата зад себе.
Но, има и пензионери кои секоја недела демонстрираат, со што ги негираат ветувањата на Милеи дека трошоците за реформите ќе ги сноси само „кастата“, односно елитите и моќниците од таборот на перонисти кои владееја до декември 2023. Тие ги чувствуваат ефектите од штедењето преку вистинска загуба на куповната моќ – во сопствените паричници.