САД неодамна воведоа царини од 145 проценти врз Кина. Во овој поглед, „Голдман Сакс“ проценува дека дури 16 милиони кинески работници се вклучени во производството на стоки наменети за американскиот пазар, што зборува за обемот на ефектите од санкциите. Но, Кина бара решенија.
Според „Номура банк“, можно е 5,7 милиони работни места да бидат изгубени во блиска иднина, или 15,8 милиони на долг рок, поради американските и други економски проблеми.
Според тоа, кинеската влада презема мерки за ублажување на негативните последици. Па така, на состанокот на Политбирото, највисокото тело на Комунистичката партија, беше објавено дека ќе се зголемат надоместоците за невработеност, особено за оние кои беа отпуштени од компаниите погодени од американските царини.
Но, постои нешто друго што го спасува кинескиот пазар на трудот, а тоа е големата гиг-економија или економијата на работни места со скратено работно време, работни места со краткорочни договори и фриленсерска работа.
Имено, со воведување високи царински стапки во Кина, американскиот претседател Доналд Трамп би можел да придонесе за трансформација на нејзината гиг-економија од слободен сектор, на кој Комунистичката партија гледа со сомнеж, во најголемиот пазар на труд од ваков вид во светот.
Кинеската гиг економија
Кина се свртува кон гиг-економијата затоа што е голема. Државната федерација на синдикати проценува дека 84 милиони луѓе се потпираат на нови форми на вработување, што важи и за услугите за достава и превоз на патници. Понатаму, информациите на владата се дека постои поширока категорија од 200 милиони „флексибилни“ работници, што се однесува и на самовработените и работниците со скратено работно време.
И двата броја се значително повисоки од 54-те милиони вработени во јавните претпријатија. Ова значи дека работниците во гиг-економијата сочинуваат голем дел од вкупната вработеност, која изнесува 734 милиони. На пример, компанијата за достава „Meituan“ има 7,5 милиони курири кои заработуваат вкупно 11 милијарди долари годишно. Куририте ја опишуваат својата тешка работа како „гуоду“ (преодна работа).
Меѓу тие курири е и 36-годишниот Ван. Тој барал достапна, најдобро платена работа, и во таа прилика открил дека луѓето што доставуваат храна можат да заработат 10.000 јуани (околу 1.200) месечно. Тој работи секој ден од 6 часот наутро до 21 часот, возејќи скутер низ улиците на Пекинг.
Гиг-економијата расте, и покрај трговските конфликти и годините на слаба доверба на потрошувачите. Бројот на вработени во Meituan, претежно вработени преку надворешни изведувачки компании, е за 41 процент поголем отколку во 2021 година.
Менаџментот на „Meituan“ во март оваа година изјави дека очекува здрав раст во испораката на храна и други неопходни производи. Претпоставката е дека оваа компанија ќе ја зголеми својата продажба за 15 проценти годишно до 2027 година. Горенаведеното е една од причините зошто бројот на издадени возачки дозволи се зголеми од 2,9 милиони во 2020 година на 7,5 милиони минатата година.
„Meituan“ и другите курирски компании во Кина ќе имаат корист од трговската војна бидејќи ќе се зголеми бројот на луѓе кои сакаат да работат за нив. На пример, компанијата за онлајн купување JD.com, која ќе се занимава и со достава, минатиот месец објави дека ќе вработи уште 100.000 возачи до крајот на јули. Повеќе работни места, ниски цени и ниски маржи им користат на курирските компании.
Кинеската влада и самите курирски компании им ветуваат на работниците дека ќе имаат сè што имаат работниците во повеќето други компании, како што се пензиско и здравствено осигурување, како и некои бенефиции. Сепак, не е прифатливо работниците да имаат плаќање на ова осигурување директно или индиректно од нивните плати.
Закани
Постојат неколку работи што го загрозуваат создавањето работни места во гиг-економијата, а една од нив е технологијата. Имено, Meituan е пионер во испораката со автономни возила и дронови. Тие извршија 4,9 милиони испораки со автономни возила, додека направија 1,45 милиони испораки со дронови.
Гиг економијата е пример за тоа како трговската војна ја принудува кинеската влада да се адаптира, пишува весникот „Економист“.