Руски војници за првпат беа снимени минатата недела како директно ја штитат таканаречената „сенка флота“ – група танкери кои транспортираат руска нафта низ светот, избегнувајќи ги западните санкции. Инцидентот се случил на 13 мај, кога естонските власти се обиделе да го запрат танкерот „Јагуар“, брод кој плови без државно знаме и е санкциониран од Обединетото Кралство.
Танкерот се наоѓал во естонските територијални води кога естонската војска се обидела да го контактира за инспекција. Набргу потоа, руски борбен авион Су-35 прелетал ниско над бродот, јасно демонстрирајќи воена поддршка. Естонските сили потоа го испратиле танкерот надвор од нивните води. „Ова е нешто сосема ново“, изјави естонскиот министер за надворешни работи Маргус Цахна на состанокот на НАТО во Турција. „Русија сега отворено се поврзува со Сенката флота.“
Сенката флота се состои од стотици стари и лошо одржувани бродови со нетранспарентна сопственост, кои се користат за транспорт на руска нафта преку заобиколување на меѓународните санкции. Дел од овие бродови биле поврзани со оштетување на подморничка инфраструктура во Балтичкото Море, вклучувајќи оптички кабли. Русија негира каква било вмешаност во тие инциденти.
Францускиот министер за надворешни работи Жан-Ноел Баро изјави дека ова е првпат Русија отворено да користи воена сила како одговор на економски санкции. „Ова покажува колку е сериозна заканата по источниот фронт на НАТО“, додаде тој.
На објавена снимка од бродот „Јагуар“, која ја сподели главната уредничка на рускиот државен медиум RT, Маргарита Симоњан, може да се слушне како естонската војска го повикува танкерот да го смени курсот. Во видеото се гледа и рускиот авион Су-35 како летa ниско над танкерот, кој претходно го носел името „Аргент“. НАТО потврди дека португалски авиони Ф-16, кои се дел од мисијата на Алијансата во Естонија, веднаш биле испратени како одговор на инцидентот.
„Јасно е дека Кремљ сака да ја тестира решителноста на НАТО“, рече Ед Арнолд од британскиот институт RUSI. „Секако, ќе има гласови во НАТО кои ќе се прашуваат: дали вреди да ризикуваме голем конфликт со Русија поради еден брод?“ Од друга страна, естонските власти сметаат дека инцидентот само ја потврдува ефикасноста на санкциите. „Ова покажува дека следењето и санкционирањето на сенката флота функционира – и дека треба да се зајакне“, соопштија од естонската војска.
Да потсетиме, по серија саботажи врз подморничка инфраструктура во Балтикот, НАТО во јануари ја покрена иницијативата „Балтичка стража“, со цел зголемено воено присуство во регионот. Според портпаролот на НАТО, полковник Мартин О’Донел, овој инцидент се смета за можен руски одговор на тие активности. „Русија се обидува да дестабилизира, но тоа нема да нè спречи да дејствуваме во согласност со меѓународното право и да ја обезбедиме безбедноста и слободата на движење на море“, изјави тој. Ситуацијата во Балтичкото Море останува напната, со растечки грижи за безбедноста и стабилноста во регионот.
🇪🇪🇷🇺 | NEW INCIDENT IN THE BALTIC: Estonian forces attempted to detain the Gabon-flagged JAGUAR oil tanker belonging to Russia's "Shadow Fleet" in the Gulf of Finland. The vessel was en route to the Russian port of Primorsk.
Estonian vessels, AW139 helicopter and M28 Skytruck… pic.twitter.com/lL9KbnvepJ
— Status-6 (Military & Conflict News) (BlueSky too) (@Archer83Able) May 14, 2025