На почетокот на учебната година и десет месеци по почетокот на протестите во Србија, десетици илјади луѓе повторно излегоа на улиците на главниот град Белград во понеделник вечерта. Протести се одржаа и во други градови како што се Крагуевац и Нови Сад. Овие протести првенствено ги водеа ученици и студенти.
Тоа беше првиот голем собир по насилните немири во август, пишува австриски ORF.
Причината за протестите, кои траат веќе десет месеци, беше уривањето на настрешницата на железничката станица во Нови Сад минатиот ноември, кога загинаа 16 лица. Како знак на сеќавање, учесниците на протестот одржаа период на молчење во понеделник вечерта. Шеснаесет средношколци шетаа по Савски плоштад со бела роза во рацете, додека беа читани имињата на жртвите.
„Нè нарекоа терористи, предавници и странски платеници, нашите соученици беа однесени од полицијата (…)“, се вели во емитуваниот, однапред снимен говор од маршот. Институциите сепак молчат, се вели во соопштението, „но ние нема да го сториме тоа“. Причината за уривањето не е разјаснета до ден-денес.
Можни навестувања за предизборни подготовки
Демонстрантите првично ја обвинија владата дека корупцијата е одговорна за катастрофата во Нови Сад. Во меѓувреме, тие бараат нови избори. Претседателот Александар Вучиќ досега го отфрли ова, но навести дека изборите би можеле да се одржат дури и пред законскиот рок до крајот на 2027 година.
Мобилизацијата на поддржувачите на владејачката Српска напредна партија (СНС) и најавеното зголемување на пензиите дополнително укажуваат дека предизборните подготовки можеби се во тек. Пензионерите претставуваат важна гласачка група за СНС.
Повеќе насилни судири
Вучиќ ги опиша протестите како „надворешно водени“. Полицијата проценува дека од почетокот на протестите се одржале околу 23.000 собири. Протестното движење, кое беше иницирано и спроведено првенствено од студенти, привлече внимание и со акции преку границите – на пример, велосипедска тура од Србија до Стразбур.
На митинзите, демонстрантите се обидоа да избегнат ескалација на насилството. Сепак, во последните недели, насилните судири меѓу демонстрантите и полицијата, како и делумно маскираните поддржувачи на владата на Александар Вучиќ, станаа сè почести.