Кина сè повеќе го предизвикува лидерството на Соединетите Американски Држави и другите земји во трката за развој на следната генерација нуклеарни реактори, според милијардерот Бил Гејтс, цитиран од Блумберг.
„Нивната работа на нуклеарна фузија и фисија е навистина импресивна“, рече коосновачот на Мајкрософт, коментирајќи ги напорите на азиската земја во нуклеарните иновации. „Земјата инвестира повеќе во фузија отколку остатокот од светот заедно – двојно повеќе“, додаде тој.
Кина веќе има водечки позиции во развојот и производството на широк спектар на зелени технологии – електрични автомобили, соларни панели, батерии, како и материјали клучни за енергетската транзиција, како што се ретките земјени елементи. Напредните нуклеарни реактори се една од ретките области каде што земјата сè уште не ја постигнала истата доминантна предност.
Во меѓувреме, интересот за мали модуларни реактори и нуклеарна фузија расте, бидејќи земјите бараат нови извори на енергија за да ги задоволат растечките потреби на центрите за податоци. Во Соединетите Американски Држави, се очекува ваквите центри да сочинуваат околу 9 проценти од вкупната потрошувачка на електрична енергија до 2035 година, што е повеќе од двојно повеќе од нивото во 2024 година, според извештајот на BloombergNEF во април. Тој раст ќе доведе до инвестициски бум од околу 350 милијарди долари во нуклеарна енергија, според друга студија на Bloomberg Intelligence.
Гејтс ја гледа нуклеарната енергија како начин за напојување на центрите за податоци, а истовремено намалување на трошоците за електрична енергија. Вештачката интелигенција (ВИ) ги зголемува сметките за енергија, тренд за кој вели дека само ќе се интензивира како што топлинските пумпи и електричните автомобили стануваат сè пораспространети. Иако Соединетите Американски Држави имаат изобилство ресурси на природен гас – гориво кое обезбеди речиси половина од производството на електрична енергија во земјата во 2023 година – „ние немаме бесконечно снабдување со него“, нагласи тој.
„На долг рок, или фисијата или фузијата веројатно ќе бидат најевтиниот начин за производство на електрична енергија“, додаде Гејтс.
Фирмата за инвестиции во климатските промени „Брејктрау Енерџи Венчрс“, основана од Гејтс, поддржа неколку нуклеарни стартапи, вклучувајќи ги „Комонвелт Фјужн Системс“, пионер во нуклеарната фузија, и „ТераПауер“, која развива реактори од следната генерација. Вториот е основан и од самиот Гејтс.
За разлика од другите извори на енергија без јаглерод, како што се ветерот и сончевата енергија, нуклеарната енергија има поддршка од американскиот претседател Доналд Трамп. Во позадина на ова, сè поголем број големи технолошки компании – од „Мајкрософт“ до „Гугл“ – потпишуваат договори за купување енергија со нуклеарни стартапи за да ги обезбедат своите идни резерви на електрична енергија. Но, Гејтс вели дека сè уште има долг пат пред овие компании да можат да обезбедат енергија во голем обем.
„Нуклеарната енергија нема да биде главен извор на енергија за центрите за податоци пред 2035 година – и тоа само ако сè оди според планот“, рече тој.