Планот на Европската централна банка за воведување дигитално евро до 2029 година се соочи со силен отпор од пратениците на ЕУ и европската банкарска индустрија, објави „Фајненшл тајмс“.
Пред клучното сослушување во Европскиот парламент за проектот во среда, 14 заемодаватели, вклучувајќи ги „Дојче банк“, „БНП Парибас“ и „ИНГ“, предупредија дека дигиталното евро може да ги поткопа системите за плаќање во приватниот сектор.
14-те европски банки ги здружија силите за да создадат конкурент од приватниот сектор на американските компании за плаќање како што се „Мастеркард“, „Виза“ и „Пејпал“. Услугата „Веро“ беше лансирана минатата година, потсетува финансиското издание.
„Сегашниот дизајн на малопродажното дигитално евро во голема мера се однесува на истите случаи на употреба како и приватните решенија, без да понуди јасна додадена вредност за потрошувачите“, рекоа банките пред сослушувањето во среда.
Фернандо Наварете, конзервативен европратеник од Шпанија назначен од Европскиот парламент за проценка на дигиталното евро, исто така се залагаше за значително намалена верзија на пакетот за дигитално евро.
ЕЦБ започна со проценка на дигиталните пари на централната банка во 2020 година. Минатата недела, Управниот совет формално одлучи да ги преземе потребните чекори за да може да ги издаде првите дигитални евра во 2029 година, а пилот-тестирањето е планирано за 2027 година.
Законодавството што го поткрепува проектот беше предложено од Европската комисија во 2023 година.
Сегашните закони ѝ дозволуваат на ЕЦБ да издава само физички пари, а не дигитални токени, така што проектот може да продолжи само ако владите на ЕУ и Европскиот парламент му дадат зелено светло.
Драматичниот пад на употребата на готовина и доминацијата на американските даватели на плаќања го прават дигиталното евро неопходно за заштита на „нашата слобода, автономија и безбедност“, изјави членот на Извршниот одбор на ЕЦБ, Пјеро Чиполоне, во септември. Треба да се напомене дека уделот на готовина што се користи во продавниците падна од 72% на 52% во петте години до и вклучително и 2024 година.
Дигиталното евро е поттикнато од брзиот развој на таканаречените „стабилни монети (токени)“ поддржани од САД, за кои многумина во Европа веруваат дека би можеле да ја загрозат улогата на еврото.
Минатиот месец, 20-те министри за финансии на земјите-членки на еврозоната ги поддржаа плановите на ЕЦБ за дигитално евро, поздравувајќи го „неодамнешниот напредок постигнат во развојот на проектот за дигитално евро“ и повикувајќи ги пратениците во Брисел брзо да ги воведат потребните законски измени.
Фото: ЕЦБ ЕУ
Сепак, во извештај објавен минатата недела, Фернандо Наварете тврдеше дека дигиталното евро треба да се користи наместо монети и банкноти само за плаќања без интернет или мобилна конекција, но најважно од сè, не како дигитално средство за плаќања во реално време за други трансакции, вклучително и онлајн, како што предвидува ЕЦБ.
Во својот извештај, Наварете предупреди дека функционалностите за онлајн плаќање би можеле да создадат „паралелен екосистем на плаќања што ги спречува приватните решенија да достигнат паневропска скала“.
Онлајн верзијата на дигиталното евро треба да се лансира само ако конкурентите од европскиот приватен сектор на американските даватели на плаќања не успеат, тврдеше тој.
Наварете изјави за Фајненшл тајмс дека приватниот сектор е „поблиску од кога било“ до создавање конкурентен систем за плаќања, додавајќи дека „одговорниот пристап на креаторите на политиките мора да биде да се постави рамка за максимизирање на шансите ова да се случи“, додека „биде подготвен за резервна копија“.
Не е јасно дали ставовите на Наварете ги дели мнозинството во Европскиот парламент, при што социјалдемократите, либералите и зелените го поддржуваат дигиталното евро, како и членовите на неговата конзервативна група.
Неговата проценка беше поздравена во вторник од страна на Комитетот за германска банкарска индустрија, водечката банкарска лоби група во земјата, која ги нарече сегашните планови „премногу сложени“ и „премногу скапи“, предупредувајќи дека тие нудат „мала опиплива корист за потрошувачите“.
Во студија нарачана од европските банки, PricewaterhouseCoopers (PwC) процени дека воведувањето на дигиталното евро може да го чини финансискиот сектор до 30 милијарди евра. ЕЦБ ја отфрли таа проценка, проценувајќи ја цената на нешто помалку од 6 милијарди евра.
„25 години по воведувањето на еврото, сè уште нема паневропско, конкурентно решение за плаќање“, забележа висок функционер на централната банка, додавајќи дека дури и успешното создавање на локален конкурент од приватниот сектор на Visa и Mastercard нема да биде трајно решение за предизвиците, бидејќи неговата сопственост може да се промени.
„Виза Европа беше европска, но на крајот беше продадена“, изјави централниот банкар, цитиран од „Фајненшл тајмс“.