Имајќи предвид дека само 37 отсто од површинските води се во добра или многу добра еколошка состојба, Европа мора подобро да управува со своите водни ресурси за да им гарантира на граѓаните снабдување со квалитетна вода, предупреди Европската агенција за животна средина (ЕЕА).
Агенцијата на ЕУ со седиште во Копенхаген посочи дека постои итна потреба од зголемена отпорност и одржливи извори на свежа вода за пиење за луѓето и животната средина, нагласувајќи ја потребата од итна акција.
„Здравјето на водите во Европа не е добро. Нашите води се соочуваат со низа невидени предизвици кои ја загрозуваат безбедноста на квалитетот на водата во Европа“, објави директорката на ЕЕА, Леена Ила-Мононен во соопштението за печатот.
„Европското земјоделство може подобро“
Кога се гледа хемиското здравје на површинските води, тоа е добро во само 29 проценти од случаите, наспроти 77 проценти од подземните води, од каде што доаѓа најголемиот дел од водата за пиење што ја консумираат Европејците.
Доброто хемиско здравје значи отсуство на прекумерно загадување со хранливи материи и штетни хемикалии како што се PFAS и микропластика.
Површинските води се загрозени и од загадувањето на воздухот (согорување на јаглен, емисии од возила и сл.), но и од земјоделството кое ја загадува почвата поради одлагањето на големи количини отпад.
Иако неодамнешниот извештај на ЕЕА покажува дека во 2021 година само 37 отсто од површинските водни тела, како што се езерата и реките, се класифицирани како добри или многу добри, оваа бројка сепак сугерира мало подобрување во споредба со 2015 година, и покрај напорите на многу од државите.
„Европското земјоделство треба повеќе да користи поодржливи природни и агроеколошки практики со стимулации и промени кога станува збор за нашите навики во исхраната“, се препорачува во извештајот.
Оваа европска агенција, која анализираше 120.000 површински води и 3,8 милиони км2 подземни води во 19 земји на ЕУ и Норвешка, бара намалување на употребата на пестициди за 50 отсто до 2030 година.
„Воден стрес“
„Мораме да ги удвоиме нашите напори за да го вратиме здравјето на скапоцените европски реки, езера, крајбрежни води и други водни тела и да обезбедиме овој витален ресурс да стане и да остане отпорен и безбеден за генерациите што доаѓаат“, рече Ила-Мононен.
Климатските промени дополнително ги влошуваат предизвиците во снабдувањето со вода. Таканаречениот „воден стрес“ е еден од најважните фактори на животната средина што негативно влијае на земјоделското производство, што резултира со значително намалување на приносите, што е се поголем проблем во Европа, особено поради се позабележителниот недостиг на вода на нејзиниот југ и сè почестите и погубни суши низ континентот, предупредува тој.
Во исто време, извештајот укажува дека делови од Европа се соочуваат со зголемување на интензивните врнежи, што резултира со поплави и зголемени ризици од поплави. Бидејќи климатските промени продолжуваат да влијаат на регионот, експертите ја нагласуваат зголемената важност на достапно и одржливо управување со ризикот од поплави за заштита на заедниците и екосистемите низ Европа.
Затоа, намалувањето на потрошувачката на вода и обновувањето на екосистемите мора да бидат приоритет за владите, особено што водните ресурси се исто така ранливи на последиците од климатските промени – прекумерни врнежи, топење на глечерите и суши, се вели во извештајот на европската агенција.