Решавањето на проблемот со дивоградбите во Чаир, еден од етнички чувствителните делови на Скопје, бара внимателен, инклузивен и правично воден пристап. Еве неколку конкретни чекори што би можеле да помогнат да се реши ситуацијата, без да се влошат меѓуетничките односи:
1. Јасна правна рамка и еднаков третман за сите
-
Униформна примена на законите: Мора да се покаже дека борбата против дивоградбите не е насочена кон една етничка група, туку се спроведува насекаде во Скопје (и пошироко) со исти критериуми.
-
Транспарентност: Објавување на списоци со сите нелегални градби низ целата општина/град – без селективен пристап.
2. Дијалог и инклузија со локалната заедница
-
Вклучување на локални лидери (формални и неформални): Муфтии, имами, свештеници, локални бизнисмени, невладини организации и активисти – сите да имаат глас во процесот.
-
Јавни расправи и дебати: Со цел да се објасни процесот и последиците од дивоградбите – не само правни, туку и безбедносни и урбанистички.
3. Постепен и фер процес на легализација/отстранување
-
Анализа на секој случај посебно: Не сите дивоградби се исти – некои може да се легализираат под одредени услови.
-
Рокови, поддршка и транзиција: Ако некој објект мора да се отстрани, треба да има соодветна компензација или поддршка (на пр., преместување, субвенции, итн.).
4. Рамковен пристап: Интегриран со економски и урбан развој
-
Не само рушење – туку и развој: Понудете алтернативи – планови за регуларен урбан развој во Чаир, економски поттик за бизниси, легален простор за нивно функционирање.
-
Работа со урбанистички планови: Интегрирање на легални решенија за тековните потреби на заедницата.
5. Мултиетничка институционална поддршка
-
Формирање на специјално тело: Етнички избалансирана комисија за урбанизам, надзор и решавање на дивоградбите, со претставници од сите заедници.
-
Мониторинг од независни тела: Локални и меѓународни НВО или ОБСЕ можат да помогнат со мониторинг за да се избегнат обвинувања за пристрасност.
6. Комуникациска стратегија
-
Јасна и искрена комуникација: Избегнување на сензационализам во медиумите. Фокус на владеење на правото, а не етничка реторика.
-
Едукација преку медиуми: Кампања за информирање на граѓаните за последиците од дивоградбите и придобивките од регулација.
Заклучок:
Ова не е само урбанистички или правен проблем – тоа е и прашање на доверба и перцепција на правичност. Решението мора да биде правично, транспарентно и инклузивно, со акцент на заеднички интерес – подобро, безбедно и уредено живеење за сите граѓани.
Извор: ChatGPT