Сузбивањето на сивата економија во Македонија е комплексен проблем кој бара мултидисциплинарен пристап и долгорочни решенија. Еве некои од клучните мерки кои би можеле да се преземат:
Поедноставување на административните процедури
Дигитализација на процесите: Воведување на електронски системи за регистрација, плаќање давачки и поднесување извештаи би го олеснило работењето на компаниите и го намалило просторот за корупција.
Стандардизација на процедури: Јасна и едноставна регулатива би го намалила оптоварувањето на компаниите и би ги охрабрила да работат во легални рамки.
Намалување на даноците и парафискални давачки
Оптимизација на даночниот систем: Спроведување на даночна реформа со цел да се намали оптеретеноста на компаниите и да се создаде поповолно инвестициско опкружување.
Елиминирање на непотребни давачки: Отстранување на парафискални давачки би го намалило оперативниот трошок на компаниите и ги направило поконкурентни.
Зајакнување на капацитетите на институциите
Подобрување на соработката меѓу институциите: Усогласување на активностите на различните државни органи би овозможило ефективниот надзор и спроведување на законот.
Инвестирање во човечки ресурси: Обука и усовршување на кадри во државните органи би довело до подобрување на ефикасноста и професионалноста.
Опремување на институциите со современа технологија: Употреба на софтверски алатки за анализа на податоци и откривање на неправилности би овозможило ефикасно следење на ризици.
Зголемување на свеста на граѓаните
Информативни кампањи: Организирање на кампањи за информирање на граѓаните за последиците од сивата економија и важноста на плаќањето на даноци.
Едукација на младите: Вклучување на темите поврзани со сивата економија во образовниот процес би создало генерации кои ќе бидат свесни за важноста на легалното работење.
Борба против корупцијата
Нулта толеранција кон корупцијата: Спроведување на ефективни мерки за спречување и санкционирање на коруптивните практики.
Заштита на сведоците: Обезбедување на безбедност за лицата кои пријавуваат корупција.
Транспарентност во работењето на институциите: Објавување на податоци за буџетот, јавни набавки и други релевантни информации би ја зголемило одговорноста на институциите.
Поддршка на формалниот сектор
Обезбедување на кредити по поволни услови: Олеснување на пристапот на компаниите до финансиски средства би им овозможило да инвестираат и да се развиваат.
Стимулирање на иновациите: Поддршка на развојот на нови производи и услуги би го зголемила конкурентскиот капацитет на домашните компании.
Меѓународна соработка
Измена на законодавството во согласност со европските стандарди: Усогласување на националното законодавство со европските прописи би олеснило соработката со другите земји во борбата против сивата економија.
Размена на искуства со други земји: Учење од добрите практики на други земји би овозможило да се идентификуваат најефективните решенија.
Важно е да се напомене дека сузбивањето на сивата економија е процес кој бара време и континуирани напори. Комбинацијата на овие мерки, заедно со политичката волја и поддршката на сите релевантни актери, може да доведе до значајни резултати.
Извор: Gemini