Македонија може да заработи од отпадот што го создава преку паметно управување, рециклирање и трансформација на отпадот во ресурс. Еве неколку конкретни начини:
1. Рециклирање со економска логика
-
Селекција и продажба на секундарни суровини: Пластика, метал, стакло и хартија можат да се рециклираат и продаваат на домашниот или странскиот пазар.
-
Поддршка на рециклажната индустрија: Државата може да ги субвенционира локалните компании кои собираат и преработуваат отпад.
-
Јавна обврска за селекција: Воведување казни и награди за граѓаните и фирмите што (не) го селектираат отпадот.
2. Енергија од отпад (Waste-to-Energy)
-
Инсталација на постројки за согорување отпад: Безбедни, современи постројки може да произведуваат електрична или топлинска енергија од неселектираниот отпад.
-
Биогас постројки: Органскиот отпад (остатоци од храна, зеленчук и животински отпад) може да се претвори во биогас, кој се користи за струја или греење.
3. Компостирање на органски отпад
-
Општински или приватни центри за компостирање: Хумусот од компостиран отпад може да се продава на земјоделци или граѓани.
-
Промоција на домашно компостирање: Финансиски стимулации за домаќинства кои компостираат наместо да фрлаат органски отпад.
4. Циркуларна економија и нови бизниси
-
Креирање нови производи од отпад: Мебел од палети, облека од текстилен отпад, декоративни предмети и слично.
-
Старт-ап поддршка: Финансирање млади компании кои креираат иновативни решенија за реупотреба на отпадот.
5. Извоз на обработен отпад
-
Преработениот отпад (како гранулирана пластика или отпаден метал) има своја цена на глобалниот пазар. Македонија може да извезува отпад како суровина.
6. Управување преку приватно-јавни партнерства
-
Државата може да склучи договори со домашни или странски компании за инвестиции во постројки, во замена за дел од профитот или концесии.
7. Туризам и едукација (ниша можност)
-
Еко-центри за посета: Претворање на постројки за рециклирање во едукативни центри.
-
Кампањи за свесност: Повисока еколошка свест води до повисок квалитет на селектиран отпад, што пак го зголемува приходот од него.
Извор: ChatGPT