Балтичките земји ќе се одделат од руската електроенергетска мрежа на почетокот на 2025 година, изјави естонскиот премиер и извршен директор на литванскиот оператор за електрична енергија.
„Како компромис, се согласуваме да го доближиме рокот за една година. Значи, заминување на почетокот на 2025 година“, изјави естонската премиерка Каја Калас за Ројтерс на маргините на самитот на НАТО во Вилнус минатата недела.
Три децении по отцепувањето од поранешниот Советски Сојуз и 19 години од приклучувањето кон Европската унија, балтичките држави Естонија, Летонија и Литванија сè уште зависат од Русија за стабилен електроенергетски систем.
Според договорот потпишан во 2018 година, лидерите на балтичките земји, како и на Полска и на Европската комисија, со поддршка од 1,6 милијарди евра европски фондови, се договорија да ја подобрат својата инфраструктура и да се исклучат од руската мрежа до 2025 година.
Литванија предложи поместување на датумот на разделување на почетокот на 2024 година, но тоа не беше прифатливо за Естонија, рече Калас.
„Разбирам дека Литванија сака да го има побрзо, но Естонија би платила највисока цена за тоа (претходно одвојување) во однос на трошоците, но и во однос на ризикот од прекин на електричната енергија“, додаде таа.
Одвојувањето ќе започне со формална апликација до заедничките мрежни оператори на Балтикот, Русија и Белорусија во август 2024 година, објасни Калас.
Литванија ќе го следи распоредот што го претпочита Естонија, бидејќи не може сама да се отцепи, изјави за новинарите во понеделникот Рокас Масиулис, шеф на литванскиот електроенергетски оператор „Литгрид“.
„Ние сме поврзани со синџир (со Естонија)“, рече тој, додавајќи дека Литванија ќе продолжи да бара од соседите да дејствуваат порано: „Гледаме што се случува во Украина, каде што луѓето умираат, а бомбите продолжуваат да паѓаат. Мислам дека не е вистинскиот избор да продолжиш да соработуваш со агресорот само за да заштедиш неколку центи“.