Влијанијата на глобалните климатски промени стануваат очигледни врз основата на Гренланд, која се зголемува со зголемена стапка, преобликувајќи го пејзажот на земјата. Новото истражување на Техничкиот универзитет во Данска (DTU) фрла светлина на овој феномен.
Додека голем дел од светот се бори со зголемувањето на нивото на морето поради топењето на ледената покривка на Гренланд, ситуацијата на копното на Гренланд е речиси спротивна. Земјата се зголемува побрзо од сегашното ниво на морето.
Новото истражување на DTU Space открива значајно подигнување на основата на Гренланд, достигнувајќи до 20 см во изминатите 10 години од 2013 до 2023 година, што е еквивалентно на 2 метри на век. Ова издигнување ќе продолжи во наредните години, делумно поттикнато од топењето на ледената покривка на врвот, ослободувајќи го притисокот врз основата.
„Ова се доста значајни подигнувања на земјиштето што сега можеме да ги демонстрираме. Тие укажуваат дека локалните промени на Гренланд се случуваат многу брзо, што влијае на животот во Гренланд. Тоа, исто така, влијае на картата на Гренланд, бидејќи ново копно се појавува од морето, што со текот на времето предизвикува нови мали острови“, вели Данјал Лонгфорс Берг, докторант на DTU Space.
Тој е главен автор на новата студија за подигање на земјиштето на Гренланд, неодамна објавена во реномираното меѓународно списание Geophysical Research Letters.
Истражувањето се заснова на податоците од GNET, мрежа од 61 мерна станица лоцирани долж бреговите на Гренланд. GNET е во сопственост и управувана од Агенцијата за снабдување со податоци и инфраструктура, која е дел од данското Министерство за клима, енергија и комунални услуги.
„GNET е фундаментална геодетска инфраструктура, која обезбедува податоци за мерење на топењето на мразот и издигнувањето на земјиштето. GNET им овозможува на истражувачите, вклучително и оние во DTU Space, прецизно да ги следат климатските промени“, вели Мортен Хвидберг, заменик директор на агенцијата.
Користејќи GNSS технологија, како што е системот GPS, заедно со долгите временски серии, движењата во основата може да се откријат со текот на времето со милиметарска прецизност.
Фактот дека Гренланд расте е добро познат, како што е случајот и со Данска. Овој феномен се припишува на притиснувањето на копното од дебела ледена покривка во последното ледено доба. Иако леденото доба заврши пред околу 12.000 години, копното сè уште се зголемува поради ослободувањето на притисокот од мразот. Дополнително, зголеменото топење на ледената покривка предизвикано од неодамнешното глобално затоплување доведе до дополнително и многу побрзо локално подигање на земјиштето долж брегот на Гренланд во последните две децении.
„Подигнувањето на земјиштето што го забележуваме на Гренланд овие години не може да се објасни единствено со природниот развој по леденото доба. Гренланд значително се зголемува. Со нашите податоци од GNET, можеме прецизно да го изолираме делот од издигнувањето на земјиштето предизвикано од тековните глобални климатски промени“, вели професорот за вселенски истражувања на DTU, Шфакат Абас Кан, коавтор на новата студија.