Глобалниот биланс на состојба тивко се препишува. Со децении, доларот владееше како неоспорен показател за богатството – јазикот на кој централните банки комуницираа едни со други. Сега, златото зборува погласно, пишува Investing.com.
Скапоцениот метал, долго исмејуван како анахронизам на минатите империи, се проби назад во модерната хиерархија на резервите и почнува да изгледа помалку како реликвија, а повеќе како промена на режимот.
Она што започна како бавна прераспределба стана целосна миграција на довербата. Централните банки, исплашени од санкциите, дефицитите и оружјето на валутата, тивко ги полнат своите каси како трговци што чувствуваат дека се приближува бура. Тие не шпекулираат со принос – тие се заштитуваат од ранливост. Секој тон додаден златни прачки е глас против стариот поредок на доминација на доларот, а тие гласови се слушаат повеќе отколку што се очекуваше.
Уделот на златото во глобалните резерви скокна од 24% на 30% за само неколку месеци, додека уделот на доларот падна на 40%. Ова не е само пазарна ниша – тоа е тектонско движење на монетарните плочи под површината.
Со сегашното темпо на пазарот, пресвртната точка, каде што златото го надминува доларот како најголем резервен имот во светот, би барала цена над 5.800 долари за тројанска унца.
Всушност, според најновите проценки на Дојче Банк, пресвртната точка е малку под 5.800 долари за троја унца. На тоа ниво, златото и американскиот долар би сочинувале приближно 36% од вкупните глобални резерви – момент не на случајност, туку на симетрија, каде што стариот свет на кредитирање и новиот свет на обезбедување конечно се среќаваат.
Подлабоката промена не е вреднување, туку валидација. Златото се етаблираше повторно како единствен имот без договорна страна, крајниот инструмент на „ничија одговорност“. Во систем заситен со должнички инструменти, ова е поважно од кога било. Генерацијата по Бретон Вудс изгради свет на кредит и доверба. Светот по Украина го враќа старателството и обезбедувањето. Она што изгледа како пораст на златото е во суштина преоценка на суверенитетот.
Ова не е рангирање на средствата, ниту натпревар за метали и пари. Она што се одвива е структурна рекалибрација на начинот на кој централните банки ја мерат реалната ликвидност. Многумина го мешаат уделот на златото во вкупните средства на централната банка со нејзиниот удел во резервите, но тоа се две различни работи.
Балансите на повеќето централни банки се полни со хартии од вредност деноминирани во соодветната валута на земјата – еврообврзници за Европската централна банка (ЕЦБ), доларски обврзници за Федералните резерви – кои малку кажуваат за надворешната огнева моќ. Позначаен поглед е односот на златото кон девизните резерви – средствата што всушност можат да се користат за одбрана на валутата.
Бројките овде се зачудувачки. Златните резерви на ЕЦБ во однос на девизните резерви плус златните резерви беа близу 80% на крајот на септември (и близу 83% ако цената на златните прачки е 4.350 долари за троја унца). Во вкупниот биланс на ЕЦБ, ова злато претставува само 18%.
Јазот е сличен и за САД: златото претставува приближно 96% од девизните резерви, но само 15% од вкупните средства.
Како што забележува Дојче Банк, овој јаз истакнува зошто менаџерите на резерви сè повеќе ги споредуваат своите средства со злато плус девизни резерви, а не со вкупните средства. Ова се единствените средства од трезорот што всушност можат да се мобилизираат за да се одбрани националната валута. Во овој контекст, важноста на металот расте секој месец.
Пазарите имаат тенденција да заостануваат зад ваквите „будења“. Трговците бркаат приказни, институциите бркаат осигурување. На крајот, световите се спојуваат, а кога тоа ќе се случи, работите обично стануваат диви.
Свет во кој златото претставува една третина од сите официјални резерви не е свет во кој доларот се урива преку ноќ. Тоа е свет во кој довербата постепено се распаѓа, а потоа одеднаш. Секој базичен поен намален од акциите на американските резерви, секоја тројa унца купена од менаџер на резерви во Сингапур или Ријад, е дел од единствена, колективна трговија – од хартиени ветувања до опиплива доверба.
Сведоци сме не само на биковски пазар на злато, туку и на мечкин пазар на вера. Престижот на доларот никогаш не бил поврзан со неговата боја, туку со неговата сигурност. Откако тоа ќе почне да бледнее, светот почнува да копнее по нешто што може да го задржи, а не само по нешто што може да го цитира. Цената на златото над 6.000 долари не е фантастичен број. Ова е слика за тоа како би изгледала главната книга кога верата би се ревалоризирала во троја унци наместо во голи ветувања.
Алхемичарите на модерното време не го претвораат оловото во злато – тие го претвораат политичкиот ризик во скапоцен метал. Додека централните банки продолжуваат да гласаат со своите биланси на состојба, тие ни кажуваат нешто што секој трговец веќе го чувствува длабоко во себе: вистинската резервна актива на иднината можеби воопшто не е валута, туку најстарото хеџирање во човековата историја.