Синиша Орлиќ, од Дирекцијата за безбедност на пловидбата при Министерството за море и инфраструктура, зборуваше дали има приватни плажи во Хрватска.
– Нема приватни плажи. Ако можам да се осврнам на случајот „Дрвеник Велики“, тоа не е изолиран случај. Честопати, приватните изнајмувачи рекламираат дека имаат приватни плажи и често има физички пресметки за поставување на лежалки. Во случајот на „Дрвеник Велики“, покрај нарушувањето на јавниот ред и мир, постои и сомнение за сторено кршење на членот 114 од Законот за поморскиот имот и пристаништата за економска употреба на поморски имот без концесија. За да разбереме приближно што е поморско добро и неговиот статус, мора да ја знаеме дефиницијата за морско добро во законот, а тоа се внатрешни морски води, територијални води, нивно дно, подземје и дел од земјиштето што е наменето за општа употреба или декларирано така, тука спаѓаат крајбрежјето, гребени и сл. Нема право на сопственост на поморското добро, ниту државата е сопственик, таа само управува со тоа, објасни тој.
Тој уште еднаш потенцираше дека приватни плажи не постојат, но дека употребата на поморски имот може да се ограничи врз основа на концесија.
„Но, дури и во тој случај, таквото исклучување или ограничување на општата употреба мора да биде предвидено во одлуката за доделување на концесија“, објаснува тој.
Што е со правилото дека на 6 метри од морето не може да се приватизира ништо, што се споменува последните денови?
– Законот за поморска сопственост вели дека поморскиот имот е оддалечен најмалку 6 метри од средната линија на високи или повисоки води, но може да биде и поширок, на пример, дел од земјиштето кое по својата природа служи за користење на морето, и може да биде потесен ако имаме, да речеме, пат или sидови. Колку е точно поморското добро, се утврдува од случај до случај. Овие 6 метри генерално се земаат, но има и исклучоци – рече тој.
Додаде дека отстапките се исклучително ретки, особено оние што ја исклучуваат јавноста.
– Можно е. На пример, ако хотелот е долж крајбрежјето, тој може да побара концесија за тој дел од поморскиот домен, а општината може да го одобри или не. Теоретски е можно, но овие случаи се исклучително ретки, а се што е сомнително за граѓаните може да се провери во регистарот на концесии каде што е наведено сè – вели тој и додава дека информациите за каква било концесија мора да бидат објавени во регистарот.
„Никој не може да ве спречи да легнете на пешкир“
Тој исто така зборуваше за конфликтите околу лежалките, односно конфликтите што се случуваат кога некој одбива да изнајми лежалка на плажа.
– Тоа е т.н. одобрување на концесија. Дадени се концесии за поголеми инфраструктурни проекти и траат од 5 до 99 години, а ги даваат Собранието на округот и Владата со одобрение од Парламентот. Одобренија за концесија се одобренија што се даваат за вршење на активности од поморскиот домен, што првенствено се однесува на изнајмување лежалки и продажба на пијалоци. Во случај на одобрување на концесија, важно е дека не ја исклучува или ограничува општата употреба на поморскиот домен. Ако има дозвола за концесија за изнајмување лежалки на плажа, никој не може да ве спречи да лежите на пешкир. Ако има киоск со пијалоци, никој не може да ви каже да не носите свои пијалоци“, објаснува тој.
Додава дека секој може да побара концесија, но дека тие се издаваат многу ретко, најчесто за големи хотели.