Минатата година беше најтопла откако се мери времето и најверојатно во последните 100.000 години, покажуваат научните анализи. Тие високи температури, дел од климатските промени предизвикани од човекот, сè побрзо ја менуваат планетата на која живееме и претставуваат предизвик кој постојано се зголемува. И додека некои го оспоруваат глобалното затоплување и покрај многуте докази, има и такви кои веруваат дека тоа ќе стави некои земји, како Русија, на победничкиот подиум.
Таа последна теза штотуку ја испитаа научниците, сите специјалисти за најголемата земја во светот и членовите на Програмата за нов пристап кон истражување и безбедност во Евроазија (PONAR), пишува Phys.org, а резултатите ги објавија во студијата „Русија во климатски промени“ во WIREs Climate Change.
– Има наратив кога се во прашање климатските промени според кои има победници и губитници. Дури и ако поголемиот дел од планетата загуби поради овие климатски промени, некои индустрии и некои земји ќе добијат. И Русија е на врвот на јазиците на многу луѓе, при што сите руски функционери дури и тврдат дека Русија е потенцијален победник – рече Дебра Џавелин, професорка по политички науки на Универзитетот во Нотр Дам и главен автор на студијата.
Дали се точни тврдењата на официјалните лица?
Таа и нејзините колеги ги испитуваа ефектите од климатските промени врз Русија и улогата на Русија во глобалните напори за борба против климатските промени.
– Се запрашавме дали Русија може да има корист од климатските промени? Дали се точни тврдењата на руските владини претставници дека ќе имаат корист од тоа? – рече Џавелин.
Мрежата PONAR вклучува научници од различни дисциплини, така што секој би можел да придонесе во анализата во својата област на експертиза, од земјоделството, екологијата и јавното здравство до државната администрација и меѓународните односи. Тие заклучија дека, и покрај тврдењата на владата, Русија веќе има многу проблеми поради влијанието на климатските промени и е многу слабо подготвена да се прилагоди на нив. Дополнително, додека остатокот од светот се подготвува за транзиција кон обновливи извори на енергија, руската влада зависна од фосилни горива не е подготвена да направи алтернативни планови за земјата, промена што ќе биде од корист за целото нивно општество.
– Иднината на Русија политички и економски зависи од иднината на климата – рече Џавелин.
Додека Русија води војна во Украина веќе две години, „таа е сè поизолирана и од меѓународната заедница и од нејзините обиди да ги намали емисиите на стакленички гасови“, велат истражувачите.
Причината за загриженост е што не само што Русија е најголемата земја во светот, со повеќе од половина од Арктичкиот океан под нејзина контрола, туку таа се загрева четири пати побрзо од Земјата како целина, се вели во студијата.
Последиците од климатските промени кои веќе се случуваат во Русија се поплави, топлотни бранови, суши и шумски пожари кои не само што ги погодуваат заедниците кои живеат во тие области, туку и земјоделството, шумарството, водните резерви…
– Русија е еден од најважните светски производители и извозници на жито. Тоа значи дека ефектите од климатските промени не треба да ги загрижуваат само Русите, туку и сите загрижени за глобалниот пазар на жито и безбедноста на храната – вели Сузан Венгле, професорка по политички науки на Универзитетот во Нотр Дам и експерт за руско земјоделство.
Алармантно топење на вечниот мраз
Глобалното затоплување има големо влијание врз вечниот мраз на Русија, кој се топи со алармантна брзина. Она што некогаш се сметаше за трајно замрзната, стабилна земја сега се топи, се движи и предизвикува голема штета.
– Некои руски градови на повисоки географски широчини пријавуваат штета на инфраструктурата предизвикана од топењето на вечниот мраз и нестабилноста на почвата под 80 проценти од зградите и цевководите – открија истражувачите.
Додека руските научници предупредуваат на екстремни температури и намалување на мразот на Арктикот, руската влада може да се пофали со арктичка рута која трае цела година и со потопла клима. Руските климатолози ги проучуваат ефектите од промените, но не се планира намалување на чувствителноста на погодениот регион, а не се планира адаптација на промените.
– Нема политички лидери кои ја поддржуваат климатската агенда. Оние на највисоките позиции на власт или демонстрираат молк или негираат климатски промени – велат експертите.