„Постои тишина и изобличување на позициите на бугарските историчари и други научници во врска со бугарско-македонскиот спор. Дури и медиумите се користат да разгорат одредена напнатост“, изјави историчарот Стефан Дечев за бугарската редакција на „ДВ“.
„Уште кога започнаа разговорите за минатото во Мешовитиот комитет за историски и образовни работи, бугарската страна зазеде погрешен став: дека скоро целата вистина е на бугарска страна, а македонската страна требаше скоро да ја препише бугарската историја до 1944 година. Од македонска страна постоеше надеж дека разговорот за минатото може да помине. И ова на крајот доведе до Бугарската рамковна позиција, како и до очигледната решеност на Софија да го искористи овој момент и почетокот на преговорите со Северна Македонија за да се обиде да наметне агенда блиска до бугарската гледна точка. Ова е премногу оптоварување, бидејќи не е можно да се објасни дека сите народи во Европа се „природни“ и само македонската нација и македонскиот јазик се вештачки. Дека тие започнале уште во 1944 година, а целата претходна историја е само бугарска“, вели Дечев.
На прашање дали позицијата на владата не го одразува широко распространетото расположение меѓу луѓето во Бугарија, Дечев вели дека тоа е случај и дека оваа бугарска позиција ги одразува широко распространетите чувства, но, според негово мислење, овие чувства не треба сами да се претвораат во државна политика.
– За жал, луѓето доверени да се справат со односот на Бугарија кон Северна Македонија – и на политичко и на таканаречено „експертско“ ниво – се чини дека донесоа прелиминарна одлука. Тие дури ги користат централните бугарски медиуми, особено трите главни телевизии, за да надујат одредена напнатост и потоа да ја пријават во одредени социолошки истражувања, смета историчарот.
Дечев, кој е автор на бројни студии од областа на современата бугарска историја и историографија, засега не гледа сигнали ниту од Софија ниту од Скопје за излез од ќорсокакот.
– Гледам дека очигледно од страна на Скопје постои желба да не се постигне вето. Ја гледам и желбата на германската страна да посредува. Но, фактот дека во моментот во Бугарија им се дава простор на националистичките историчари со екстремни мислења е крајно индикативен. И ова ме тера да мислам дека бугарската позиција ќе продолжи да биде цврста и бескомпромисна, и тешко можеме да очекуваме од Скопје дека со ваква цврста бугарска позиција, може да започне некоја внатрешна македонска дебата за историски прашања. Ова ме прави песимист – освен ако не се најде политичко решение што има карактер на барем привремен политички договор постигнат преку Германија, додава тој.