Британското кралско семејство остави лош впечаток со пристапот кон смртта на принцезата Дијана пред 25 години. После тоа, тие постепено и главно успешно се префрлија на промена на управувањето со нивниот јавен имиџ, но неодамнешните кризи уште еднаш ја доведуваат во прашање модернизацијата на веројатно најпознатото кралско семејство во светот.
Смртта на принцезата од Велс на 31 август 1997 година предизвика широка национална жалост, која првично го зафати врвот на кралското семејство, вклучително и кралицата Елизабета Втора и нејзиниот син принцот Чарлс.
На крајот, тие признаа дека имало грешки и дека семејството морало да ја сврти страницата на децениските разводи, семејни караници и скандали кои им го уништиле угледот во јавноста.
Четврт век подоцна, монархијата има многу подобар ПР, кој е добар на социјалните мрежи и способен брзо да реагира, додека сè уште успева самоуверено да организира големи настани, како што се платинските јубилејни прослави во јуни.
Но, неодамнешните контроверзи, особено врската на принцот Ендру со богатиот педофил Џефри Епштајн и заминувањето на принцот Хари од семејството со неговата сопруга Меган Маркл, ја доведуваат во прашање трансформацијата на монархијата.
„Смртта на Дијана беше тој ненадеен пресврт што бараше од монархијата да го промени својот јавен имиџ, да усвои помодерна, поекспресивна слика во стилот на славните личности за да и се допадне на јавноста“, изјави за АФП историчарот на кралското семејство Ед Овенс.
Сега тој гледа опасност во отуѓувањето на Хари, пристапот на кралицата кон скандалот со претстојното владеење на Ендру и Чарлс.
„Мислам дека претстојат турбулентни времиња“, рече Овенс.
Рехабилитираниот Чарлс
Откако Дијана почина, кралицата и Чарлс останаа со денови во замокот Балморал, нивната оддалечена резиденција во Шкотска, без да дадат никакви јавни изјави.
Покрај другите пропусти, под влијание на медиумите се прошири мислењето дека семејството не разбира колку тој момент и е важен на целата нација.
Кралските коментатори не се согласуваат за тоа колку е праведна критиката, истакнувајќи дека приоритет на семејството бил да им помогне на Вилијам и Хари, кои ненадејно ја изгубиле својата мајка, и да организираат детален погреб.
Но, односот на Бакингемската палата кон медиумите постепено се промени и беа ангажирани поискусни ПР луѓе.
Роберт Хардман, автор на „Кралицата на нашето време: Животот на Елизабета Втора“. објавен оваа година, тврди дека тоа било постепена еволуција.
„Монархијата не е како некој бренд на житни култури, не е препакувана“, истакна тој.
„Таа се менува полека, незабележливо, но решително. Во тие години навистина се чувствуваше дека работите мора да се сменат. Но, не можете одеднаш да уништите сè“.
На тој начин, кралицата, за која се вели дека повеќе се грижи за своите кучиња и коњи отколку за своите поданици, се здоби со похуман имиџ.
Чарлс, кој беше исмејуван затоа што е надуен и вкочанет, исто така претрпе преуредување. Вилијам и Хари беа клучни во ова, кои станаа, како Дијана, чувствителни принцови со нивниот татко кој им помагаше, рече Овенс.
„Неговиот имиџ е многу внимателно рехабилитиран околу идејата дека тој е грижлив татко на два сина погодени од трагедијата на смртта на нивната мајка“, додаде тој.
Голема грешка
Хардман рече дека кралската палата денес наместо „да ја држи главата надолу и да чека да види како ќе се развиваат работите“ како порано, обично реагира брзо и одлучно на контроверзи.
Тој се присети на нејзиниот паметен одговор минатата година дека „сеќавањата може да се разликуваат“ по сензационалните тврдења на Меган и Хари дека била изложена на расизам во семејството.
Но, според мислењето на другите членови на кралското семејство, заминувањето на двојката во Америка во 2020 година, наречено „Мегзит“, бара многу поголема контрола на штетата бидејќи Хари остави „огромна празнина“ во институцијата, рече Овенс.
„Меган, исто така, отелотвори некои од доблестите што Дијана сакаше да ги проектира, во смисла на емоции и контакт“, рече тој.
Во исто време, реакцијата на кралицата на скандалот со Ендру, за кој се вели дека е нејзиниот омилен син, потсетува на грешките од ерата на Дијана. Овенс смета дека тоа е нејзината најголема грешка во последните децении.
Во февруари, Ендрју го реши американскиот спор за сексуален напад со жртвата на Епштајн. Еден месец подоцна, кралицата беше жестоко критикувана затоа што му дозволи да ја придружува на комеморацијата во чест на нејзиниот покоен сопруг, принцот Филип.
„Дебаклот на Ендру сугерира дека кралицата можеби не ја научила многу добро лекцијата од доцните 1990-ти“, рече Овенс.
„Таа требаше повеќе да го почитува јавното мислење и да го држи Ендру настрана“, додава тој.
Кралскиот историчар гледа многу слични неуспеси пред владеењето на Чарлс, бидејќи тој беше вмешан во неколку скандали со собирање средства за неговите добротворни организации, покрај долгогодишната загриженост за неговото мешање во политиката.
За разлика од кралицата, на Чарлс му недостасува суптилност, вели Овенс. „Значи, таму има проблеми“.