Поранешниот министер за надворешни работи на Северна Македонија, Никола Димитров, изјави дека е крајно време Босна и Херцеговина да добие статус на кандидат за членство во Европската унија.
Имено, во својот авторски текст за „Еурактив“, Димитров изјавил дека Босна и Херцеговина и Црна Гора биле рамноправни на патот кон ЕУ до 2006 година. Двете земји го потпишаа договорот за влез во Унијата во споменатата година, а потоа Босна и Херцеговина почна да заостанува на овој пат.
– Црна Гора аплицираше за членство во ЕУ во декември 2008 година, доби статус на кандидат за членство во декември 2010 година, а пристапните преговори ги започна во јуни 2012 година. Во декември 2008 година, властите на Босна и Херцеговина, мотивирани од Црна Гора, објавија дека ќе аплицираат за членство. Не беше единственото – Албанија го направи тоа во април 2009 година, а Србија во декември 2009 година – потсети Димитров.
Сепак, според него, институциите на ЕУ и порачале на Босна и Херцеговина да не аплицира. Тој додаде дека синдикатот во ноември 2009 година изјавил дека нема да го стори тоа додека Канцеларијата на високиот претставник (ОХР) не биде затворена. Еден месец подоцна, условот беше отфрлен, но на Босна и Херцеговина и беше кажано да почека додека не дојде новиот специјален претставник на ЕУ.
Се чекаше до 2011 година, но ЕУ постави друг услов. Тој рече дека Босна и Херцеговина мора да ја спроведе пресудата на Европскиот суд за човекови права, која се однесува на Уставот.
– Условот беше отфрлен во 2014 година. Според пресудите на овој суд, Босна и Херцеговина е подобра од одредени членки на Унијата, меѓу кои Италија и Франција – смета Димитров.
Босна и Херцеговина аплицираше за членство во февруари 2016 година, но ентузијазмот исчезна не долго потоа. Тој рече дека ЕУ продолжува да поставува услови за Босна и Херцеговина, како и за другите земји од Западен Балкан, кои тие не можат да ги исполнат.
-Кога Босна и Херцеговина исполни уште четири услови, апликацијата за членство конечно беше проследена до Европската комисија во септември 2016 година, наведе тој.
Во мај 2019 година, Комисијата го објави своето мислење и препораки за Босна и Херцеговина. Тоа го направи за Северна Македонија во 2005 година, за Црна Гора во 2010 година, за Србија во 2011 година и за Украина и Молдавија оваа година. Димитров не смета дека ЕУ со овој пристап придонела за Босна и Херцеговина. Тој рече дека оваа земја имала напредок кога била третирана како што се третираат нејзините соседи.
Тој изјави дека самата Унија со тоа го губи кредибилитетот и ги зајакнува националистичките сили.
Приоритетни реформи
Постои можност Босна и Херцеговина да добие статус на кандидат за членство во ЕУ во декември годинава, потсети тој.
– Босна и Херцеговина ќе може да ги спроведе сите приоритетни реформи само доколку навистина е дел од, како што наведе, кредибилен процес на пристапување во Унијата. Како што истакна, секој што сака да ја зајакне државноста на Босна и Херцеговина треба да им покаже на граѓаните дека постои кредибилен пат заснован на заслуги, а не на произволни услови – смета тој.
Тој посочува дека движењето напред би значело дека ЕУ ја цени мултиетничка, суверена, обединета Босна и Херцеговина.
– Тоа ќе биде порака до граѓаните и деловните субјекти дека реформата на земјата ќе се приклучи на ЕУ, во која Хрватска е од 2013 година. Тоа ќе даде надеж и енергија, и двете се очајно потребни со влошување на економските и социјалните околности. поради глобалните настани – изјави тој.
За него не би било првпат ЕУ со доделувањето статус на кандидат за членство да прати политичка порака и да поттикнува реформи. Како пример за тоа тој ја истакна Турција.
– Во оваа земја до 1999 година кога го доби статусот на кандидат имаше смртна казна. Набргу потоа беше укината, а ЕУ имаше големо влијание во следните неколку години и се случија бројни реформи. Хрватска доби кандидатски статус во 2004 година, иако клучните обвинети не беа екстрадирани до Судот во Хаг. Набрзо беа екстрадирани – истакна тој.