Шефот на делегацијата на Европската Унија во Босна и Херцеговина, Луиџи Сореца, во петокот ги повика политичарите во земјата да ја искористат можноста што им се нуди за да повлечат повеќе од 900 милиони евра од фондот на Европската Унија за Западен Балкан, со брзо предлагање конкретни проекти што Брисел ќе ги финансира.
Порано оваа недела, по месеци неплодни дискусии, Советот на министри на БиХ успеа да усвои нацрт-програма за реформи, а доколку Европската комисија позитивно го оцени документот, на земјата ќе ѝ бидат достапни 976,6 милиони евра преку грантови и меки заеми од пакет од шест милијарди евра наменет за поддршка на Планот за раст за шестте земји од Западен Балкан.
БиХ се лиши од 108,5 милиони евра бидејќи го пропушти првиот рок за поднесување програма за реформи во јули, па затоа Европската комисија ги стави тие пари на располагање на другите земји во регионот.
Претседателката на Советот на министри, Борјана Кришто, сепак е задоволна бидејќи вториот рок, кој истече на 30 септември, не е пропуштен, но предупредува дека вистинската работа допрва доаѓа, бидејќи мора да почекаат одлука од Брисел, а потоа да предложат конкретни проекти.
„Ништо не сме завршиле, но ја покажавме нашата посветеност на спроведување на реформите потребни за сите граѓани“, рече таа, најавувајќи дека нов знак за поддршка на ЕУ за БиХ ќе биде новата посета на претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, на Сараево, која се очекува на 14 октомври.
Сепак, во Република Српска, дури и откако министрите од тој ентитет го поддржаа планот за реформи, тешко го коментираат дури и овој симболичен чекор напред.
Фотографија: Вебсајт на претседателот на Република Српска
Поранешниот претседател на РС, Милорад Додик, кој ефикасно ја контролира власта во ентитетот дури и по неговото отстранување, рече дека им наредил на министрите што ги назначил да гласаат за програмата за реформи „само за да покаже каква фарса е тоа“.
„ЕУ и Брисел се лага, плус измама. Секогаш кога некој зборува во име на Европската комисија, тоа е лага – од Сореца, (комесарот за проширување Марта) Кос, до Фон дер Лајен… Сето тоа е лага“, рече Додик, кој постојано охрабрува потпирање на Русија и се залага за членство во БРИКС наместо за интеграција на БиХ во ЕУ.
Она што најмногу ги мачи Додик и неговиот министер за надворешна трговија Сташа Кошарац е тоа што БиХ нема да добие пари без претходно да понуди конкретни инвестициски планови кои би поминале низ процес на преглед. Програмата за реформи што ја изготвија во БиХ се базира на четири тематски столба, кои се состојат од зелена и дигитална транзиција, подобрување на деловната средина, користење на човечки капитал и зајакнување на основните права и владеењето на правото.
Луиџи Сореца, во својата колумна објавена во петокот, објасни што точно треба да се направи откако политичките актери ќе покажат дека можат да се договорат за корисни решенија кога има волја за тоа.
Како што истакна тој, на БиХ ѝ е потребен повеќе од овој конструктивен пристап, а помалку „навредливи навреди и емоционално позирање што е толку штетно за интересите на земјата“.
Најголемата потенцијална добивка за БиХ беше ефектот од реформите што треба да се спроведат. Тој истакна дека подобрувањето на деловната клима ќе ѝ овозможи на БиХ целосно да го искористи огромниот талент и потенцијал што го поседува, а воспоставувањето рамка за е-влада во БиХ сигурно ќе придонесе за квалитетот на животот и ќе ги подобри условите за инвестиции, пишува Т-портал.
Фото: Јутјуб/Принтскрин
Тој очекува и директно влијание врз подобрувањето на квалитетот на образованието, потсетувајќи дека економскиот успех на секоја земја зависи од вештините и образованието на нејзините граѓани.
„Другите споменати реформи, исто така, ќе доведат до финансиска поддршка по постигнувањето резултати во борбата против корупцијата, борбата против организираниот криминал и ефикасноста и независноста на судството“, рече тој.
Вкупно се планирани над сто реформи, а секоја од нив треба да донесе јасни подобрувања во животот во БиХ.
ЕУ, како што објасни Сореца, повеќе нема да финансира големи инфраструктурни проекти во БиХ надвор од Планот за раст, а доколку БиХ не поднесеше програма за реформи, тоа ќе беше главната пречка за финансирање на инфраструктурни проекти, вклучително и завршувањето на изградбата на клучниот автопат на коридорот Будимпешта-Плоче.
„Севкупно, не треба да заборавиме дека БиХ се наоѓа во срцето на Европа и дека сме посилни кога работиме заедно. Речиси три четвртини од извозот од БиХ оди во ЕУ. Помалку од еден процент во Русија“, потсети Сореца, нагласувајќи дека посилниот однос со ЕУ што води до членство во Унијата е убедливо најдобриот начин за подобрување на квалитетот на животот на граѓаните.