Европската унија (ЕУ) во средата го направи својот прв голем чекор кон лансирање на дигитална верзија на еврото, контроверзен проект кој беше доведен во прашање од политичарите и банките.
Европската комисија предложи воспоставување рамка за можно воведување на дигиталното евро и предлог да се обезбеди задолжително прифаќање на готовинските плаќања со цел да се отстрани стравот на многумина дека дигиталната валута може целосно да ја замени готовината.
Комисијата, исто така, предложи дигиталното евро, нематеријална валута, да добие статус на законско средство за плаќање во еврозоната, а моментално само банкнотите и монетите на еврото го имаат тој статус.
Од Кина до САД, Јамајка до Јапонија, повеќе од 100 централни банки ширум светот истражуваат или се подготвуваат да воведат дигитални валути како што растат електронските плаќања, менувајќи го начинот на кој луѓето ги трошат своите пари.
Движењето за создавање дигитална верзија на единствената валута започна во 2020 година кога претседателката на Европската централна банка (ЕЦБ), Кристин Лагард, ја предложи идејата, а банката започна јавна консултација.
На 28 јуни, Европската комисија, извршното тело на ЕУ, објави предлог кој ќе биде правна основа на која ЕЦБ би можела да го лансира дигиталното евро.
Валутата би била достапна за поединци кои живеат во еврозоната и посетителите. Тој би понудил дополнителна опција за плаќање за граѓаните да користат онлајн и офлајн со нивните дигитални паричници, обезбедувајќи иста анонимност како монетите и банкнотите.
Конечниот закон мора да го поддржат 27-те земји-членки на ЕУ и Европскиот парламент.
Ентузијастите за дигиталното евро велат дека тоа ќе ја надополни готовината и ќе обезбеди ЕЦБ да не остави празнина што подоцна ја пополнуваат приватни играчи – обично надвор од ЕУ – и други централни банки.
„Со оглед на тоа што еврото е веќе втора валута по тргување во светот, тоа не е област во која можеме да си дозволиме да бидеме зад кривата. Мораме да продолжиме со дигиталната валута“, изјави за новинарите потпретседателот на Комисијата Валдис Домбровскис.
Критичарите ја доведуваат во прашање потребата за дигитално евро и банките предупредуваат на големи ризици, додека студија на ЕЦБ покажа загриженост во јавноста за приватноста на плаќањата.
ЕЦБ и Комисијата „сеуште треба да дадат убедлив аргумент зошто ни треба дигиталното евро и каква дополнителна вредност ќе донесе тоа“, изјави германскиот пратеник во Европскиот парламент Маркус Фербер.
Предлогот на Комисијата тврди дека „долгорочните придобивки“ од дигиталното евро… ги надминуваат неговите трошоци и предупредува дека „трошоците за недејствување може да бидат многу високи“.
Лагард во март рече дека дигиталната валута е важна за издржливоста и „зачувувањето на европската автономија на плаќање“. Многу платежни средства „не се нужно европски“, посочи таа, додавајќи дека „многу е нездраво да се потпираш на еден единствен извор на плаќање“.
Американските гиганти Visa и Mastercard моментално доминираат на глобалниот пазар за плаќање со картички.
Други, пак, тврдат дека плановите на Унијата носат проблеми доколку ЕУ не ги преземе неопходните други чекори.
Банките предупредија на ризикот од брзање на банките бидејќи клиентите би можеле да ги чуваат своите средства во дигитални сметки и паричници во евра, одземајќи ги од банките.
„Со цел да се заштитат банките од ризикот од бегство на депозитите и да се ограничи негативниот ефект врз способноста на банките да ја финансираат економијата, важно е да се постават соодветни и цврсти лимити на акциите и трансакциите“, соопшти во средата Европската банкарска федерација.
Предлогот укажува дека ќе има ограничување на тоа колку пари луѓето можат да држат во дигитални евра. Претставниците на ЕЦБ предложија горна граница од 3.000 евра (3.300 долари).
Дигиталната валута ќе добие статус на „законско тендер“, што значи дека мора да се прифати како плаќање. Но, ќе има исклучоци, вклучувајќи ги и малите бизниси кои не прифаќаат каква било форма на дигитално плаќање.
ЕЦБ треба да даде официјално зелено светло за дигиталното евро во октомври, а се очекува да биде достапно од 2027 година наваму.
ЕЦБ го поздрави предлогот на Комисијата, за кој рече дека нуди „соодветни економски стимулации за приватните посредници да го дистрибуираат дигиталното евро како што прават другите дигитални средства за плаќање, притоа спречувајќи ги прекумерните давачки за трговците“.
Јавната консултација покажа дека приватноста е на прво место кога станува збор за дигиталното евро.
За да ги смири стравовите на луѓето, ЕЦБ нагласи дека нема да се обидува да контролира како луѓето можат да ја трошат дигиталната валута или да ја користат за надзор, како што тврдат критичарите, тоа е случај во Кина.
Во предлогот на Комисијата се наведува дека дигиталното евро „ќе биде дизајнирано да ја минимизира обработката на личните податоци од давателите на платежни услуги“ и ЕЦБ.