Фијаско во Лондон: Се продлабочува раздорот меѓу САД и Украина – Зеленски го одби клучниот услов на Трамп, Вашингтон порача: „Сами снајдете се“

од Љубиша Владимиров
133 прегледи

Тензиите во односите меѓу САД и Украина се зголемуваат, бидејќи постои суштинска разлика во ставовите за тоа каков мир треба да се постигне со Русија и дали да се признаат територијалните освојувања направени од агресорот. Вашингтон прагматично сугерира „да“, додека Киев останува цврсто на ставот „не“, бидејќи признавањето на тие освојувања би значело признавање на сопствениот пораз.

Оваа разлика во ставови доведе до пропаѓање на планираните разговори за Украина во Лондон, кои требаше да се одржат на ниво на министри за надворешни работи. Како што соопшти Министерството за надворешни работи на Обединетото Кралство, состанокот беше одржан на пониско дипломатско ниво. Шефот на британската дипломатија, Дејвид Лами, по примерот на министрите за надворешни работи на Франција и Германија – Жан-Ноел Баро и Аналена Бербок – одлучи да не присуствува на разговорите, откако американскиот државен секретар Марко Рубио и специјалниот пратеник на американскиот претседател, Стив Виткоф, ја откажаа својата посета на Лондон.

Рубио ја откажа својата посета веднаш по изјавата на украинскиот претседател Володимир Зеленски, кој истакна дека „Украина законски не ја признава окупацијата на Крим“. Со оваа изјава, Зеленски се спротивстави на еден од клучните американски предлози за завршување на војната. Неприсуството на американските претставници испрати јасна порака: „Ако не се согласувате, продолжете без нас – па да видиме што ќе постигнете“.

Се очекуваше дека преговарачите од САД, Европа и Украина ќе се сретнат во Лондон за да продолжат со изготвување на договор за прекин на огнот. Портпаролката на Стејт департментот, Тами Брус, првично најави дека Рубио ќе присуствува, бидејќи „Лондон има потенцијал“, но подоцна соопшти дека тој нема да учествува поради „логистички проблеми“. Наместо него, требаше да присуствува специјалниот пратеник на американскиот претседател за Украина, генералот Кит Келог, но по објавувањето на отсуството на Рубио, и Франција и Германија ги повлекоа своите министри.

Сепак, украинската страна се појави со силна делегација: шефот на Кабинетот на претседателот Андриј Јермак, министерот за одбрана Рустем Умеров и министерот за надворешни работи Андриј Сибиха. Јермак на својот Телеграм канал изјави: „Денес ќе разговараме за начини за постигнување целосен и безусловен прекин на огнот како прв чекор кон полноправен процес за решавање на конфликтот и постигнување праведен и одржлив мир“. Сепак, беше јасно дека разговорите без присуство на САД имаат ограничен ефект.

Европската унија сè уште ја поддржува Украина и се спротивставува на признавањето на Крим како руски, како и на укинувањето на санкциите во рамки на евентуални преговори со САД. Според „Ројтерс“, дипломатски извори велат дека, покрај прашањето за Крим, пречка претставува и барањето на Русија за укинување на санкциите наметнати од страна на ЕУ, што Брисел категорично го одбива.

Неколку дена претходно, Доналд Трамп изјави дека очекува Русија и Украина да постигнат договор во текот на неделата (21–27 април). Според „Аксиос“, Трамп предупредил дека САД може целосно да се повлечат од преговарачкиот процес доколку не се постигне напредок. Рубио, по неговата посета на Париз минатата недела, исто така изјави дека САД немаат намера да учествуваат во преговори што би траеле „недели и месеци“.

Проблемот е што САД се подготвени да го разгледаат признавањето на Крим како дел од Русија, како дел од мировниот договор. Ова им било соопштено на украинските преговарачи на состанокот одржан во Париз на 17 април. Дополнително, според дојави од Белата куќа, американскиот предлог вклучува и барање Украина да се откаже од аспирациите за членство во НАТО и да ја префрли контролата врз териториите околу нуклеарната централа Запорожје на САД. Според „Аксиос“, објавено на 22 април, ова е „последната понуда“ од страна на САД.

Дополнително светло врз американската позиција фрла и откритието на „Вашингтон Пост“ дека администрацијата на Трамп го отпушти координаторот за собирање разузнавачки информации за руските воени злосторства во Украина. Оваа функција, создадена врз основа на закон поддржан од конгресмените Џејсон Кроу и Мајкл Волц (актуелниот советник за национална безбедност), имаше цел да се обезбеди одговорност за руските злосторства. Кроу за ВП изјави: „Позицијата беше дизајнирана за да го држи Путин одговорен за злосторствата извршени врз украинскиот народ“.

Да потсетиме, администрацијата на Трамп одлучи да ги повлече САД од меѓународната група предводена од ЕУ, создадена за да ја казни Русија за инвазијата врз Украина. Белата куќа, исто така, ја намали работата на Групата за одговорност за воени злосторства при Министерството за правда, и стави крај на програмата за заплена на имот на санкционирани руски олигарси. Дополнително, неколку американски агенции ја прекинаа координираната борба против руската саботажа, сајбер-напади и дезинформации.

Слични содржини