Студијата на Универзитетот во Единбург, предводена од Рене Мотус, го истражува влијанието на генетиката и животната средина врз формирањето на „големите пет“ особини на личноста. Студиите сугерираат дека шансите детето да споделува слични особини со родител се приближно исти како и кај кој било случаен странец. Оваа студија предизвика контроверзии, најмногу поради спротивставените ставови на професорот Роберт Пломин, кој истакнува дека нашето генетско наследство игра значајна улога во формирањето на нашето однесување и особини на личноста.
Оваа дискусија покренува подлабоки прашања за влијанието на семејството врз формирањето на особини и однесување. Во центарот на ова истражување е интересот за тоа како нашите родители нè обликуваат или како ние ги обликуваме нашите деца.
Водени од истражувањето на Рене Мотус од Катедрата за психологија на Универзитетот во Единбург, тие темелно проучувале повеќе од илјада парови и нивните роднини за да откријат колкава е веројатноста нивните деца да го наследат она што психолозите го нарекуваат „големите пет“ особини на личноста – отвореност кон нови. искуства, совесност, екстравертност, подготвеност за соработка и невротичност.
Резултатите од истражувањето откриваат дека шансите детето да споделува слични особини на личноста со својот родител не се значително поголеми отколку со случаен странец.
На пример, ако општата популација е рамномерно поделена на третини со ниска, средна и висока отвореност, само 39 проценти од децата ќе ја делат истата категорија како родител, во споредба со 33 проценти со случаен странец.
Оваа студија е нова со вклучување на второ мислење, како што е она на пријател или партнер, наместо да се потпира само на самопријавените особини на личноста. Сепак, работата допрва треба да се рецензира, и веќе предизвика контроверзии од еден од водечките експерти во областа.
Роберт Пломин, професор по бихејвиорална генетика на Кралскиот колеџ во Лондон, ја предизвикува оваа студија прашувајќи зошто мислењата на другите луѓе за нас треба да бидат попрецизни од нашето. Тој, исто така, покренува голем број други резерви за студијата, нарекувајќи ја надуена и по обем и по заклучоци.
Пред шест години, Пломин објави книга наречена „План: Како ДНК нè прави тоа што сме“, тврдејќи дека полигенското тестирање покажало дека нашето генетско наследство игра значајна улога во одредувањето на нашето однесување и особини на личноста.
Овие ставови не се без нивни критичари. Професорот Пломин беше оспорен, особено за тврдењето дека социо-економскиот статус може да биде генетски наследен. Додека науката продолжува да се бори со податоци и различни толкувања, обичните луѓе продолжуваат да се прашуваат за влијанието на нивните семејства врз нив и врз семејствата што ги формираат. Овие прашања често се појавуваат во канцеларијата на психотерапевти како Џенифер Коли, која истакнува дека повеќе се работи за искуства и врски отколку за особини на личноста во одреден контекст.
Многумина се плашат да станат како нивните родители, особено кога имаат деца. Луѓето се трудат да избегнат повторување на обрасците што ги забележале кај нивните родители.
Психотерапевтот тоа особено го забележува кај мажите кои имале татковци насилници. Сепак, тешко е да се одреди дали склоноста кон гнев е научена или генетски наследена особина. Дури и самиот Пломин, кој го нарекуваат генетски детерминист, истакнува дека не ги наследуваме карактеристиките на личноста толку многу колку предиспозиција кон нив. Начинот на кој овие предиспозиции се манифестираат зависи од сложени фактори.
И покрај напорите да се одделат гените од околината, биологијата од културата, остануваат прашања на кои науката не може да даде непобитен одговор.