Бугарија и Норвешка во четвртокот се најдоа во центарот на глобалната потрага по добавувачот кој го снабдуваше Хезболах со илјадниците пејџери што експлодираа во Либан оваа недела, нанесувајќи и голем удар на милитантната група.
Безбедносни извори рекоа дека Израел е одговорен за експлозиите во вторникот, во кои загинаа 12 лица, беа ранети повеќе од 2.300 и ги зголемија тензиите во ескалацијата на конфликтот меѓу двете страни. Тел Авив директно не ги коментираше нападите.
Засега не е познато како и со чија помош е извршен нападот на пејџерите, но засега можни траги се откриени во Тајван, Унгарија и Бугарија.
Не е јасно како и кога пејџерите биле претворени во далечински активирано оружје. Истото прашање сè уште важи за стотиците воки-токи на Хезболах кои беа разнесени во средата во вториот бран напади.
Според една теорија, пејџерите биле преземени откако ја напуштиле фабриката и во нив бил додаден експлозив. Друга теорија вели дека Израел имал контрола врз целиот синџир на снабдување.
Бугарските власти во четвртокот соопштија дека нивното Министерство за внатрешни работи и разузнавачките служби започнале истрага за можните врски на една компанија со случајот. Тие не ја наведоа компанијата за која истражуваат.
Локалните медиуми објавија дека софиската компанија Норта Глобал ја олеснила продажбата на пејџери на Хезболах. Повикувајќи се на безбедносни извори, националната телевизија bTV објави дека 1,6 милиони евра поврзани со трансакцијата поминале низ Бугарија и отишле во Унгарија.
Ројтерс не можеше веднаш да ги потврди наводите.
Е-пораките испратени на адресата на компанијата објавени во бугарскиот регистар на деловни субјекти се вратени како недоставени. Основачот на компанијата одби да ги коментира извештаите.
Фотографиите од уништените пејџери анализирани од Ројтерс покажуваат форма која одговара на уредите произведени од тајванската компанија Gold Apollo. Компанијата во средата соопшти дека пејџерите се произведени од BAC Consulting од унгарската престолнина Будимпешта.
Сопственичката и шефица на унгарската компанија, Кристијана Барсони-Арцидиаконо, не одговори на повеќекратните барања за коментар преку телефонски повици и СМС пораки.
Во средата, таа изјави за NBC News дека нејзината компанија соработувала со тајванската компанија Gold Apollo, но дека нема никаква врска со изработката на пејџерите.
„Јас сум само посредник, мислам дека погрешно сте разбрале“, изјави таа за NBC.
Унгарскиот портал Телекс, повикувајќи се на извори, објави дека продажбата на пејџери ја овозможила Норта Глобал.
Седиштето на бугарската компанија е регистрирано во зграда во главниот град Софија, каде според локалниот регистар се регистрирани речиси 200 други фирми, но компанијата не можеше да се најде таму.
Адвокатот Владимир Кузманов, кој рече дека ја застапува Норта Глобал, беше присутен на адресата, но одби да одговори на прашањата на Ројтерс во четвртокот.
Содржината на веб-страницата на компанијата, globalnorta.com, беше избришана во четвртокот. Веб-страницата претходно имаше верзии на англиски, бугарски и норвешки јазик и рекламираше консултантски услуги, интеграција на технологија, вработување и аутсорсинг.
„Дали барате агилна компанија која ќе ви помогне да успеете или да го пронајдете вистинското технолошко решение за вас? Не барајте понатаму“, пишуваше на веб-страницата, која ја виде Ројтерс, пред да биде сменета.
Нејзиниот основач Ринсон Хозе живее во Норвешка, а тој одби да коментира за пејџерите и го прекина телефонскиот повик кога го прашаа за водење бизнис во Бугарија.
Неговите соседи во мирното предградие на Осло рекоа дека не знаат многу за него. Амунд Џуве, шеф на ДН Медиа, каде што Хозе моментално работи, изјави за Ројтерс дека е запознаен со извештаите и дека ги предупредил полицијата и разузнавачките служби. Тој рече дека Хозе е на пат за Соединетите Американски Држави.
„Ние ги сфаќаме овие работи многу сериозно“, рече Џуве.
Норвешката разузнавачка служба PST соопшти дека е запознаена со ситуацијата, но одби да коментира дополнително.
Не беше пронајден доказ кој би укажал на поврзаност помеѓу Норта и ДН Медиа.
Неодговорени прашања
Барсони-Арцидиаконо, од BAC Consulting, фирма од Будимпешта, исто така поврзана со продажба на пејџери, го напуштила својот стан во главниот град на Унгарија во средата, изјави нејзиниот сосед за Ројтерс. Неговите врати беа отворени во средата, но затворени во четвртокот наутро, рече репортерот на Ројтерс кој беше таму. Никој не одговори на ѕвончето.
Либански безбедносен извор изјави за Ројтерс дека Хезболах мислел дека ги нарачува пејџерите од Gold Apollo и дека тие се произведуваат во Азија, а не во Европа.
Изворот додаде дека Хезболах верува дека ќе биде многу полесно за израелската разузнавачка служба Мосад да дејствува во Унгарија.
„Можно е Мосад да создаде европска компанија“, рече изворот.