Животот после Путин, што и како понатаму и кој ќе го замени, е главното прашање во еден од написите во последниот број на британскиот магазин „Економист“.
Ова се прашањата што деновиве ги оптоваруваат руската елита, бирократите и бизнисмените, додека гледаат како напредува украинската војска, талентираните луѓе бегаат од Русија, а Западот одбива да отстапи пред енергетската и нуклеарната уцена на Владимир Путин.
„Во московските ресторани има многу пцовки и остри зборови“, вели еден од членовите на руската елита.
„Сите разбраа дека Путин направи грешка и дека губи“, додава тој.
Тоа не значи дека Путин ќе потклекне, ќе биде соборен или ќе активира нуклеарно оружје, пишува „Економист“.
Тоа значи дека оние кои ја водат државата и поседуваат тамошни средства ја губат довербата во својот претседател.
Се чини дека рускиот политички систем влегува во најтурбулентниот период од нејзината постсоветска историја.
„Никогаш Владимир Путин не бил во таква ситуација во неговото 23-годишно владеење“, вели Кирил Рогов, руски политички аналитичар.
Во минатото, кога се соочи со тешки ситуации како загубата на подморницата Курск во 2000 година или ужасната опсада на училиштето во 2004 година, која заврши со смртта на 333 луѓе, тој успеа да ја отфрли одговорноста и да го задржи имиџот на силен лидер.
„Сега тој планира и спроведува операции кои се видно неуспешни“, смета овој аналитичар.
Руската инвазија на Украина на 24 февруари беше шок за рускиот естаблишмент, кој се убеди себеси дека Путин нема да започне војна од полни размери, за подоцна да се убеди себеси дека рускиот претседател не може да загуби.
Овој став беше разбиен со „делумната“ мобилизација на Путин, која покажа дека неговата „специјална воена операција“ пропаднала.
Со регрутирање на повеќе војници, се сметаше дека тој ја вовлекува земјата подлабоко во конфликтот.
Како што покажа масовното бегство од земјата и избегнувањето на регрутирање, неговиот обид да го претвори својот потфат во нова „Голема патриотска војна“ досега пропадна.
Мобилизацијата ја скрши основната претпоставка за согласноста на јавноста за војната – дека нема да бара нејзино активно учество во неа.
Во Москва, најбогатиот град во Русија, каде што мажите беа под притисок на улиците, градоначалникот Сергеј Собјанин се почувствува принуден на 17 октомври да објави дека воениот рок е завршен.
Другите региони, помалку влијателни, ќе мора да го надополнат недостатокот на регрути.
Путин не може да ја добие оваа војна, бидејќи од самиот почеток немал јасни цели, а откако изгубил толку многу, не може да ја заврши без да биде длабоко понижен, пишува „Економист“.
Дури и да престанат борбите во Украина, враќањето на мирниот предвоен живот е речиси невозможно под неговото воинствено водство.
Во меѓувреме, економијата почнува да ги чувствува ефектите од санкциите и заминувањето на висококвалификувана и образована работна сила, а довербата на потрошувачите полека опаѓа.
Церемонијата на 30 септември, во која, по огорчениот говор против Западот, Путин анектираше четири провинции во Украина кои тој всушност не ги контролира, беше толку апсурдна што веројатно го поткопа неговиот имиџ на сила дури и во Русија.
Како што вели Татјана Становаја, политички аналитичар: „До септември, руските елити правеа прагматичен избор да го поддржат Путин… Но, работите напреднаа толку многу што сега можеби ќе треба да избираат помеѓу различни сценарија на загуба“.
Воен пораз може да доведе до колапс на режимот, со сите поврзани ризици за оние кои го поддржуваа.
Воинственоста на Путин, во меѓувреме, „го покренува прашањето дали руските елити се подготвени да се држат со Путин до крај, особено во услови на растечки закани од нуклеарно оружје“, забележува Становаја.
Абас Гаљамов, политички аналитичар кој помина извесно време во Кремљ, тврди дека во следните неколку недели и месеци елитите, чии членови отсекогаш верувале во способноста на Путин да го зачува својот режим (и нив), ќе сфатат дека е до нив (елитите) да го спасат режимот и со тоа да се спасат себеси.
Тоа, вели, ќе ја интензивира потрагата по можен наследник во системот.
Во листата на потенцијални кандидати Гаљамов за „Економист“ го издвојува Дмитриј Патрушев, син на Николај Патрушев, кој е претседател на Советот за безбедност и еден од главните идеолози на режимот.
Патрушев помладиот е поранешен министер и иако е дел од семејството, поради младоста можеше да се види како ново лице.
Попознатите можности го вклучуваат Сергеј Кириенко, заменик началникот на кабинетот на Кремљ; Собјанин, градоначалник на Москва; и Михаил Мишустин, премиерот, кој би можел да игра улога на умерен преговарач со Западот.
Меѓутоа, како што неодамна во „Вашингтон пост“ тврдеше Алексеј Навални, затворениот руски опозициски лидер, надежта дека „замената на Путин со друг член на неговата елита фундаментално ќе го промени овој поглед на војната, а особено на војната за „наследството на СССР “, во најмала рака е наивно“.
Единствениот начин да се запре бескрајниот циклус на империјалниот национализам, тврди Навални, е Русија да ја децентрализира власта и да се претвори во парламентарна република.
Во она што изгледаше како апел до руската елита, Навални тврдеше дека парламентарната демократија е исто така рационален и посакуван избор за многу политички фракции околу Путин.
„Тоа им дава можност да го задржат влијанието и да се борат за моќ, истовремено обезбедувајќи да не бидат уништени од поагресивна група.
Оваа „поагресивна група“ веќе почна да се појавува. Ги вклучува Евгениј Пригожин, поранешен криминалец познат како „Готвачот на Путин“, кој ја предводи групата платеници наречена Вагнеровата група, и Рамзан Кадиров, чеченски моќник кој има своја приватна војска.
Според политикологот Екатерина Шулман, рускиот диктатор сака да ја претвори Украина во пропадната држава, но наместо неа, тоа забрзано станува Русија.