Тајниот објект за збогатување ураниум „Фордоу“ на Иран е закопан длабоко под планина, а неговите витални центрифуги се заштитени со тони и тони карпи. Израел не ја криеше својата желба да ја уништи нуклеарната програма на Иран, но единствената бомба за која се верува дека е доволно моќна да го пробие Фордоу е американската бомба позната како „разбивач на бункери“, која Израелците сè уште ја немаат.
Додека американскиот претседател Доналд Трамп се менува помеѓу повикување на разговори со Иран и заканување со одмазда, дебатата сега се свртува кон тоа дали Соединетите Држави ќе бидат вовлечени во уште еден конфликт на Блискиот Исток – нешто што Трамп постојано повторува дека не го сака.
Едноставно кажано, бомбите за разбивање бункери се дизајнирани да експлодираат двапати. Еднаш за да ја пробијат површината на земјата, а потоа повторно откако бомбата ќе биде закопана до одредена длабочина. Тие се користат за да достигнат воени бази, бункери и други објекти закопани длабоко под земја, објави Скај њуз.
„Тие се големи, многу тешки. Имаат многу експлозиви во нив“, објасни воениот аналитичар Мајкл Кларк.
Само кинетичката сила ѝ овозможува на бомбата да достигне длабоки цели
Израелската војска има неколку бомби за разбивање бункери, но ја нема познатата GBU-57, бомба од 13,6 тони толку тешка што може да се лансира само од американската флота тешки бомбардери. Се верува дека оваа GBU-57 е единствената способна да ја уништи фабриката „Фордоу“.
Аналитичарите тврдат дека бомбата GBU-57 можела да се лансира само од американскиот стелт бомбардер Б-2. Таа бомба е толку тешка што само нејзината кинетичка сила ѝ овозможува да достигне длабоко закопани цели. Се смета дека може да проникне околу 60 метри под површината пред да експлодира.
Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху јасно стави до знаење дека сака да ја уништи нуклеарната програма на Иран. Во деновите откако Израел го започна својот ненадеен напад врз Иран, многу внимание беше насочено кон тоа колку Израел може да ја наруши нуклеарната програма на Иран.
Три клучни локации
„Трите локации што навистина ги сакаат се Натанц, Исфахан и Фордоу“, забележа Кларк. Натанц и Фордоу се места за збогатување ураниум, а Исфахан е еден од најголемите нуклеарни истражувачки центри во Иран.
Израел го нападна објектот за збогатување ураниум во Натанц. Се верува дека подземната сала за центрифуги била оштетена, но не и уништена. Рафаел Гроси, шефот на Меѓународната агенција за атомска енергија, изјави за Би-Би-Си дека објектот во Натанц претрпел голема штета.
Тој истакна дека израелскиот воздушен напад всушност го прекинал напојувањето на центрифугите, наместо да предизвика каква било физичка штета на салата. Сепак, немало видлива штета во Фордоу. „Таму имало многу ограничена, ако воопшто имало, штета“, истакна Гроси.
Во Исфахан, третата клучна нуклеарна локација на Иран, зградите биле оштетени, вклучувајќи ја централната хемиска лабораторија и објектот за збогатување ураниум. „Исто така, има подземни области во Исфахан кои се чини дека се поштедени“, рече Гроси.
Можно сценарио во Натанц
Кларк предвидува дека Израел ќе продолжи со својата кампања за бомбардирање против иранските нуклеарни објекти. „Мислам дека ќе продолжат да го посетуваат Натанц. Ќе продолжат да ги таргетираат повеќе разурнувачи на бункери сè додека не ја погодат самата сала за центрифуги“, рече тој.
Од друга страна, „Фордоу“ изгледа премногу длабоко дури и за израелските разурнувачи на бункери. „Тоа е најважното нешто бидејќи тоа е она што Иранците мислат дека можат да го заштитат. Мора да се крене планина во воздух“, објасни Кларк.
Тој тврди дека Израел би можел да го спроведе сценариото Натанц, што е да се прекине снабдувањето со електрична енергија на центрифугите и да се онеспособи.
„Она што Нетанјаху сака да го каже е: погледнете го уништувањето што му го нанесевме на Иран. Нивната програма за оружје е уништена, ќе им требаат 30 години да ја обноват… ги отстранивме од дневен ред како закана за нас за една генерација“, истакна Кларк.