Израел јасно изјави во конфликтот со Иран дека негова цел е да го спречи Техеран да развие нуклеарно оружје. Сепак, не е сигурно дали Израел има доволно воена моќ сам да го постигне ова, особено затоа што некои од клучните нуклеарни објекти на Иран се длабоко под земја и силно заштитени, пишува „Скај њуз“.
Досега, Израел изврши напади врз локации како што се Натанц, Кондаб, Исфахан и Фордоу. Вчера тој објави дека ја нападнал и нуклеарната централа во Бушер, единствената активна нуклеарна централа во Иран, но подоцна го повлече тоа тврдење. Кои се реалните ризици од ваквите напади и дали тие би можеле да доведат до нуклеарна катастрофа во регион каде што живеат десетици милиони луѓе?
Питер Брајант, професор на Универзитетот во Ливерпул, специјализиран за заштита од зрачење, вели дека засега не е премногу загрижен. Иако објекти како што е Хондаб исто така биле цел на напади, штетата е претежно надворешна, а овие објекти се дизајнирани да спречат ширење на проблеми одвнатре.
„Ураниумот е опасен само ако се вдишува, голта или на друг начин се внесува во телото при ниски нивоа на збогатување“, рече тој.
Нуклеарниот материјал може да заврши под земја
Дарја Долзикова, виш научник во лондонскиот тинк-тенк РУСИ, истакна дека нападите врз објектите во почетната фаза од нуклеарниот циклус, во фазата на збогатување на ураниум за употреба во реактори, носат првенствено хемиски, а не радиолошки ризици.
Фабриките како оние во Натанц и Исфахан служат токму за збогатување на ураниум. Во теорија, хемикалиите можат да се дисперзираат, но ризикот е помал ако објектите се под земја.
Сајмон Бенет, раководител на Одделот за цивилна безбедност и заштита на Универзитетот во Лестер, верува дека израелските напади веројатно би завршиле со закопување на нуклеарен материјал „под илјадници тони бетон, земја и карпи“.
„Нападот врз реакторот би можел да предизвика целосна радиолошка катастрофа“
Главната причина за загриженост би бил напад врз нуклеарниот реактор Бушер. Ричард Вејкфорд, професор по епидемиологија на Универзитетот во Манчестер, рече дека нападите врз постројките за збогатување ураниум би можеле да се сведат на хемиски инцидент, но нападот врз реактор би бил „сосема поинаква приказна“.
Ова, додаде тој, може да доведе до ослободување на радиоактивни супстанции, или во форма на облак од испарливи супстанции или во морето. Џејмс Актон, ко-директор на програмата за нуклеарна политика во Карнегиевата фондација за меѓународен мир, рече дека нападот врз Бушер „би можел да предизвика целосна радиолошка катастрофа“.
Снабдувањето со вода во земјите од Заливот би било загрозено
Што се однесува до Персискиот Залив, нападот врз централата Бушер би можел да ги контаминира водите на Заливот и со тоа да го загрози клучниот извор на десолирана вода за пиење.
Во земји како што се Обединетите Арапски Емирати, Катар и Бахреин, десалинизираната морска вода сочинува голем дел од вкупното снабдување. Нидал Хилал, професор по инженерство и директор на Центарот за истражување на водата на Универзитетот Њујорк во Абу Даби, предупредува: „Крајбрежните постројки за десалинизација се особено ранливи на регионални опасности, како што се излевање на нафта или можна нуклеарна контаминација“.