Израел и Иран: Сенка на војна што може да стане реалност
Израел и Иран веќе со децении се наоѓаат во долготраен и прикриен конфликт – „војна во сенка“, која вклучува тајни операции, напади преку посредници, далекосежни ракетни удари и сајбер напади. Но денешната ситуација покажува дека оваа војна може да прерасне во отворена конфронтација.
Утрото започна со вест за нов израелски напад на иранска територија – воена операција со име „Рајзинг Лав“. Станува збор за уште едно поглавје во долгогодишниот судир, кој сега добива сè поотворен карактер.
Бројки и сила: Кој кого надминува?
Иран е голема држава – и по територија и по население. Со 88 милиони жители и армија од повеќе од 600.000 активни војници, наспроти Израел со околу 9 милиони жители и 170.000 активни војници, разликата во бројки е очигледна. Но, бројките не се сè.
Израел се потпира на високо обучени сили, технолошка супериорност и силна резервна армија. Воената структура му овозможува брза мобилизација и прецизни акции – потпомогнати од напредна технологија, софистицирано разузнавање и моќна противвоздушна одбрана.
Технологија наспроти стратегија на посредници
Израел располага со најсовремени воени средства: ловци Ф-35, беспилотни летала, модерни тенкови и ракетна одбрана како „Железната купола“ и „Стрелата“. Неговата тајна служба и сајбер единици се меѓу најдобрите во светот.
Иран, пак, се потпира на големо домашно производство на ракети и беспилотни летала – како серијата „Шахед“, кои веќе се користат во други конфликти, вклучително и во Украина. Но главната предност на Иран не е технологијата, туку неговата мрежа од сојузници и посреднички групи во регионот – Хезболах, Хамас, Хутите, ирачки и сириски милиции.
Нуклеарната закана – картата што сите ја држат скриена
Израел никогаш не потврдил, но според многу извештаи, поседува нуклеарен арсенал и средства за одвраќање преку копно, воздух и море. Иран нема нуклеарно оружје, но има капацитет за негово производство – доколку политички реши да го направи тој чекор.
Кој со кого?
Израел има силна поддршка од САД и гради нови регионални сојузи преку Абрахамовите договори. Иран, пак, наоѓа поддршка во Русија и Кина, особено во контекст на санкции и размена на воена технологија.
Заклучок: Војната постои – прашање е само кога ќе стане јавна
Иако не се во директна, отворена војна, Израел и Иран веќе одамна се наоѓаат на бојното поле – само што тоа поле изгледа поинаку: тајни мисии, дигитални напади, ракети испратени преку посредници.
Во случај на отворен судир, Израел има технолошка и организациска предност. Но Иран има трпение, мрежа на сојузници и подготвеност за долга и скапа војна.
И додека обете страни си ги мерат силите, светот стравува дека сенката од конфликтот може да се претвори во оган што ќе го зафати целиот Блиски Исток.