Верувањето во „смртта на градот“ по „Ковид -19“ отсекогаш изгледало екстремно – древна Атина доживеа многу потешки епидемии и катастрофи. Но, местата како Лондон и Париз мора уште еднаш да се соочат со ризикот да се воспостават како енклави за богатите, пишува колумнистот на Блумберг, Лајонел Лорен.
Иако белезите од блокадите во минатото го забавија туризмот и враќањето на некои вработени во големите градови, цените на домувањето во европските градови се исто толку надуени како и пред „Ковид“. Можеби имотите во Лондон и Париз се претставуваат полошо од околината благодарение на „Зум“, но сепак се далеку од достапни.
Високо квалификуван вработен мора да штеди 16 години за да купи стан од 60 квадратни метри во Париз, според UBS. Во исто време, кириите во најскапите населби во Лондон се вратија на нивоата пред пандемијата. Каматните стапки на хипотеката паѓаат на двата пазари.
Да, работењето од далечина ја намалува побарувачката за канцелариски простор и се очекува да ја олади побарувачката за домување, но тоа се уште не се случува. И погледнете ги улиците на градовите и ќе видите како прекрасната изолација на елитата, „Зумократијата“ од предградијата, почнува да возвраќа.
Транзицијата кон хибридна работа од дома и од канцеларија ги тера луѓето да патуваат со автомобил за да работат во градот во се поневообичаени периоди од денот. Сообраќајниот метеж во Париз и Лондон во последниот месец е уште посилен од споредливиот период во 2019 година, покажуваат податоците на TomTom. На крајот на краиштата, градовите продолжуваат да бидат таму каде што работиме, особено во однос на квалитетни услуги – Google неодамна објави дека ќе изгради кампус од над 650.000 квадратни метри во Сан Хозе.
Закана од балон
Зафатените улици и скапите станови некогаш беа знак за успех за големите градови. Кој градоначалник не би сакал проблем како што е преголема побарувачка? Но, ова е важно само ако градовите продолжуваат да привлекуваат креативни и амбициозни таленти за да ги одржат продуктивни. Сериозен проблем настанува кога вработените и младите се исклучени од пазарот поради високите цени за сметка на консолидирање на доминацијата на етаблираните локални жители. Дури и пред „Ковид“, градовите суперѕвезди се намалија.
Сега постои ризик урбаните центри да не ги сфатат придобивките од густината и агломерацијата, т.е. претприемачи, работни места и создавање богатство, и губат дел од својата привлечност во борбата за таленти. Градовите кои лежат на стари ловорики на крајот ќе изгубат вредни приходи, што ќе им отежни да ја реализираат својата визија за позелена, поправедна иднина. Париз, на пример, има за цел да им ги обезбеди на своите жители сите јавни услуги што им се потребни во рок од 15 минути.
Продолжувањето на нееднаквоста, исто така, го зголемува ризикот од непродуктивни политики – неисправни механизми како што се врв на цените за наемите или нешто многу поголемо. Гласањето на Британија за Брегзит, кое некои го поврзуваат со поделбата на имотот во земјата за домување, е додадено на неодамнешните тешкотии за синџирите на снабдување во Лондон преку протерување на вработените.
Повеќе од 200.000 граѓани на земји -членки на ЕУ ја напуштија Велика Британија само минатата година, според британската Национална канцеларија за статистика. Брегзит, исто така, принуди десетици банкари да се населат во финансиските центри на еврозоната, поддржувајќи го просперитетот на овие градови, додека ризикува намалување на даночните приходи на лондонското Сити.
Каде отидоа милионерите?
Што треба да се направи? Нееднаквостите на пазарот на домување се премногу големи за да се решат со магично стапче. Зголемувањето на понудата со изградба на повеќе станови, додека намалувањето на побарувачката преку кредитни ограничувања, регулативи и даночни политики ќе потрае и ќе бара политичка храброст. Централните банкари можат да стават кочница на итните стимулации, но тоа ќе се случи бавно.
Треба да има барем повеќе стимулации за да се претвори вишокот на бизнис имоти со релативно низок квалитет во места за домување. Пазарот нема да го прави тоа автоматски, особено во градовите каде што хотелот може да понуди поатрактивен поврат на инвестицијата. Значи, финансискиот поттик мора да дојде од врвот.
Подобрите и посеопфатни врски со јавниот превоз можат да го ублажат метежот и да им олеснат на вработените исклучени од градот да продолжат да работат и да создадат богатство таму поради превисоките цени. Велосипедите и електричните скутери се погодни за кратки патувања, но мора да помине многу време пред тие да станат доминантно возило.
Проектот „Голем Париз“, кој предвидува изградба на 200 километри нови железнички пруги и 69 нови станици, е иднината на француската престолнина, изјави Жан-Луј Мисика, поранешен заменик-градоначалник на градот. Остануваат и другите градови да го следат примерот.
И наместо да се кријат зад сјајните архитектонски извештаи, градските власти треба да ги слушаат сопствените жители. Лондон и Париз повторно се интригантни конкретни случаи. Истражувањето на Кралскиот колеџ во Лондон, Универзитетот во Париз и Ипсос МОРИ покажа дека британската престолнина се претставува полошо во однос на луѓето, што ги навредувале жените, а француската престолнина била помалку позитивна кон имигрантите. Иницијативите за подобрување на урбаната средина мора да ги земат предвид ваквите анализи. Домувањето е само еден аспект што може да ги одбие идните вработени и работодавачите.
Според анализите, на Атина и биле потребни 15 години за да се излечи од чумата, но поделбите во општеството траеле подолго. Градовите треба да разберат дека дури и без нужно умирање, тие можат да станат жртви на сопствениот успех.