Меѓународната агенција за енергија (МАЕ) повика на силна и итна акција од владите за справување со емисиите на јаглен, бидејќи предвидува дека количината на електрична енергија произведена од согорувањето на јаглен ќе достигне рекорд оваа година, објави Фајненшл тајмс.
Во својот годишен извештај за јаглен, организацијата со седиште во Париз вели дека глобалната енергија произведена од јаглен ќе се зголеми за 9% до историски рекорд од 10.350 теравати часа по падот во 2019 и 2020 година.
„Јагленот е најголемиот извор на глобални емисии на јаглерод, а овогодинешниот историски рекорд на енергија произведена од него покажува колку далеку стигна светот во обидот да ги намали своите емисии на нула“, рече Фатих Бирол, извршен директор на агенцијата.
„Без силна и итна акција на владите за борба против емисиите од јаглен – на начин кој е фер, достапен и безбеден за погодените – нема да имаме шанси да го ограничиме глобалното затоплување на 1,5 степени Целзиусови.
Обновениот пораст на употребата на термички јаглен ги истакнува тешкотиите со кои се соочуваат земјите во нивните обиди да се префрлат на чиста форма на енергија.
И покрај зголемувањето на уделот на енергија од обновливи извори како што се ветерот и сонцето, зголемената побарувачка за електрична енергија е значително пред нив и недостигот мора да се пополни со фосилни горива.
МАЕ вели дека рекордната побарувачка за јаглен за производство на енергија е предизвикана од економското закрепнување на пандемијата. Како резултат на тоа, побарувачката за енергија ја надмина понудата од обновливи извори и извори со ниска содржина на јаглерод. За потрошувачката придонесе и рекордното зголемување на цената на природниот гас, што го направи користењето на јагленот поевтино и попрофитабилно за комуналните претпријатија.
Меѓународната агенција за енергетика предвидува дека вкупната побарувачка за јаглен, вклучувајќи челик, цемент и други индустриски активности, ќе се зголеми за 6% до 8 милијарди тони во 2021 година.
Ова значи дека побарувачката може да достигне рекорд следната година и да остане на слично ниво во 2023 и 2024 година.
„Глобалните трендови на јаглен во голема мера ги одредуваат Кина и Индија, кои сочинуваат две третини од глобалната потрошувачка на јаглен, и покрај напорите да се зголеми употребата на обновливи извори и други помалку загадувачки извори“, се вели во извештајот.
За време на климатскиот состанок COP26 во Глазгов во ноември, амандманот во последен момент од страна на Индија и Кина ги ослабна напорите за суспендирање на субвенциите за фосилни горива.
Влијанието на Кина на пазарите на електрична енергија тешко може да се преувеличи. Производството на енергија во земјата, вклучително и локалното греење, сочинува 30 отсто од вкупната потрошувачка на јаглен, според извештајот.
Цената на јагленот нагло порасна од почетокот на годината, поради што големите производители како Glencore, Thungela Resources и Whitehaven освоија огромни суми на пари. Во октомври, висококвалитетниот австралиски јаглен, кој е стандард за огромниот азиски пазар, достигна рекордни 250 долари за тон поради големата побарувачка во Кина. Таму локалната понуда заостанува зад побарувачката бидејќи многу рудници се затворени поради построги безбедносни правила.
Загрозен од огромниот недостиг на електрична енергија и прекините на електричната енергија, Пекинг и нареди на домашната индустрија за јаглен да работи со полна брзина и да го зголеми производството. Оваа одлука доведе до пад на цените на околу 150 долари за тон, но тоа сепак значи дека тие се далеку од просекот за последните 5 години.
И покрај падот, некои климатолози се оптимисти за посветеноста на Кина да започне со намалување на употребата на јаглен до 2025 година. А големата цел на Индија за користење на обновливи извори на енергија треба да ја намали нејзината зависност од јаглен.