Франција сака да создаде сеопфатен европски политички форум кој нема да биде замена за ЕУ, Советот на Европа или Организацијата за безбедност и соработка во Европа (ОБСЕ), но ќе овозможи изградба на заедница на сите европски земји, без оглед на за нивниот статус во ЕУ или односите со Европската унија.
Идејата првпат ја претставил претседателот Емануел Макрон пред еден месец, а ќе се дискутира на следниот состанок на Европскиот совет на 23 и 24 јуни во Брисел.
Франција веќе испратила нон-пејпер до земјите на ЕУ каде беше претставена идејата за создавање „европска политичка заедница“.
„Јутарњи лист“ имал увид во овој француски документ за кој се разговара во ЕУ.
Интересно е што за листата почна да се расправа само неколку дена пред објавувањето на мислењето на Европската комисија за доделување кандидатски статус на Украина, Молдавија и Грузија. Се очекува Комисијата да препорача доделување кандидатски статус на Украина, а можеби и на Молдавија, а неизвесно е како ќе ја коментира Грузија. Иако од ЕУ велат дека откако овие земји се пријавиле за членство во ЕУ, „ја следеле вообичаената постоечка процедура“, јасно е дека сè поминало многу побрзо и дека се работело за политички мотиви, а помалку за исполнување на вистинските критериуми за членство.
Но, во секој случај, процесот на проширување зависи пред се од политичката волја, а потоа и од формалните услови.
Долготраен процес
Францускиот нон-пејпер наведува дека се очекува Европскиот совет, кој ќе се состане за една недела во Брисел, да одлучи за барањето на Украина за членство, но и предупредува на долгиот процес и предлага формирање „европска политичка заедница“.
– На кое ниво и да стигнеме на овој Европски совет, политиката на проширување, поради барањата на неопходните реформи за влез во Европската унија и времетраењето што нужно следува, денес не ја нуди потребната политичка рамка за да одговори на итните историски и геополитички потреби што се појавуваат од војната против Украина и за градење на политичкото структуирање на нашиот европски континент – пишува францускиот весник.
Токму овој долг процес и послужи на Франција како аргумент за предлогот за „европска политичка заедница“ во која сите земји ќе бидат подготвени да споделуваат заеднички демократски вредности и да придонесат за заедничката безбедност, стабилност и просперитет на Европа.
Заедницата би била отворена за сите европски земји, без разлика дали се членки на ЕУ и без разлика на нивните односи со Европската Унија. Дали тие што сакаат да бидат членки, тие што не сакаат или ја напуштиле или се поврзани со ЕУ само со економски договори.
Најспомнувани земји во дискусиите за овој француски план се земјите од Западен Балкан и земјите од Источното партнерство, но и Велика Британија која ја напушти Европската Унија.
Слична идеја на Мишел
Оваа заедница би имала формат на „блага правна структура“ со овластувања за одлучување, но со почитување на автономијата на ЕУ во одлучувањето. Состаноците во една ваква заедница би биле редовни, неколку пати годишно, како на ниво на шефови на држави или влади, така и на ниво на министри.
Слична идеја изнесе и претседателот на Европскиот совет, Шарл Мишел, кој ја нарече нешто друго, како што е „Европска геополитичка заедница“. Бидејќи Мишел е исклучително близок со Макрон, очигледно е истото, така што ова ќе биде една од клучните теми на Европскиот совет на крајот на следната недела.
Кога Макрон првпат ја изнесе идејата за „европска политичка заедница“, бидејќи се покажа скептичен за процесот на проширување на ЕУ, многумина беа скептични. Но, во овој нон-пејпер се наведува дека создавањето на оваа заедница ќе помогне, а нема да ја спречи интеграцијата во ЕУ за оние земји кои тоа го сакаат.
– Европската политичка заедница нема да биде алтернатива за членството во Европската унија и нема да биде замена за процесот на проширување. За европските земји кои сакаат да се приклучат на ЕУ, од друга страна, ќе има можности за зајакнување на врските со земјите-членки на ЕУ пред и по членството, како и политички и учество во одредени политики на ЕУ, вклучително и постепена интеграција, каде што е потребно, во европскиот внатрешен пазар.