Зголемените цени на горивата ги поттикнаа поборниците за електрични возила да инсистираат дека сега е навистина добро време за купување електричен автомобил. Сепак, ова може да биде тешка задача, бидејќи цените на е-автомобилите ќе пораснат – и тоа е неизбежно.
Процесот е веќе во тек. Model 3 на Tesla, најевтиното возило на компанијата, сега чини околу 25 отсто повеќе отколку во февруари 2021 година. Во меѓувреме, GM додаде 3.000 долари на малопродажната цена на својот претстоен електричен SUV Cadillac Lyriq.
Постепено исчезнуваат стимулации
Во многу делови од светот, електричните автомобили добија шанса да се промовираат преку различни финансиски шеми за да се поттикнат купувањата. Во некои земји се воведени фиксни износи кои му се даваат на сопственикот при набавка на е-автомобил. Во други земји се воведени даночни кредити.
Сега, сепак, овие стимулации постепено исчезнуваат. Некаде се откажуваат, на друго место се менуваат условите. Покрај тоа, самите производители на автомобили веќе продадоа значителен број електрични автомобили и постепено се откажуваат од шемите за поддршка, испаѓајќи од категоријата „почетници“ во оваа нова пазарна ниша.
Напојување
Сопствениците на електрични автомобили обично имаат можност да ги полнат своите автомобили дома, па дури и да ги користат како резервни батерии за напојување на нивниот дом. Но, комбинацијата на скокови во цените на горивото и општите шокови во синџирот на снабдување ги наведоа комуналните претпријатија ширум светот да ги зголемат цените на електричната енергија за домашна употреба. Како резултат на тоа, полнењето на автомобили дома станува поскапо.
Во исто време, постојат многу комунални претпријатија со силни лобија кои прават се што е можно за да им отежнат на сопствениците на куќи да ја намалат нивната зависност од електрична енергија, на пример со поставување соларни покриви.
Секој што сака да наполни електричен автомобил далеку од дома нема да има потешкотии да се потпре на достапните јавни станици за полнење. Понудата сè уште не може да ја достигне побарувачката. Неодамна објавената студија за европската мрежа за полнење покажа дека патниците со електричен автомобил мора многу внимателно и далекувидно да ги планираат своите рути доколку не сакаат да останат среде пат.
Синџир на снабдување
Сите сме слушнале за недостигот на компјутерски чипови и полупроводнички уреди. Па, оние делови кои се неопходни за електричните автомобили ги спречуваат производителите на автомобили да го зголемат производството доволно за да ја задоволат побарувачката. Според Politico, за електричен автомобил потребни се околу двојно повеќе чипови од автомобил со мотор со внатрешно согорување.
На ова се надоврзува и проблемот со залихите на неон поради конфликтот во Украина. Овој гас ја помага работата на ласерската технологија што се користи за производство на полупроводници.
Како што е веќе познато, истиот голем геополитички конфликт доведе до недостиг на производство на кабелски системи и комплети – главниот извор на овие комплети беше Украина. Ниту еден автомобил напојуван од мотори со внатрешно согорување или електрични, не може да функционира без овие кабелски системи.
Батерии
Најважните виновници за кризата се металите како литиумот, никелот и кобалтот.
Литиум-јонските и литиум-железо-фосфатните батерии се најшироко користени во производството на електрични возила – и за нив се потребни сите горенаведени метали. Иако нивното ширење на пазарите за електрични возила и складирање енергија помогна да се намали нивната цена, литиумските батерии веќе долго време се поврзуваат со тешкотии и оптоварувања кои се влошени од моменталната економска ситуација. Ова не е добро кога само батеријата изнесува 1/4 до 1/3 од цената на електричниот автомобил.
Кина – земја богата со наоѓалишта на минерали – беше одговорна за 90 отсто од минатогодишното производство на батерии. Сепак, ова почна да станува проблем уште пред да созрее руско-украинскиот конфликт.
Некои земји воведоа „заштитни“ тарифи со цел да го промовираат сопственото производство на литиум. Цените се зголемија поради зголемената побарувачка за литиум за батерии во сите индустрии. Економската војна меѓу САД и Кина го влоши пејзажот. Сега кога глобалната политичка слика станува уште пополаризирана, трендот ветува дека само ќе се влоши.
Испораките на никел, исто така, стануваат сè потешки. Русија е еден од главните извори на метал, но по меѓународните санкции, руските извори на никел во суштина беа затворени, што ја зголеми цената на металот.
Во меѓувреме, кобалтот, кој главно се ископува од Конго и се испорачува преку Јужна Африка, исто така забележа пораст на цените поради борбите во синџирот на снабдување и граѓанските немири во двете земји.
Сето ова ветува дека цените на електричните автомобили ќе останат високи, па дури и ќе растат уште повеќе во наредните месеци, па дури и години.