Српските државни медиуми „ја менуваат мелодијата“ во известувањето за огромните протести што се одржуваат во таа земја, пишува Њујорк Тајмс.
Државната телевизија во голема мера ги игнорираше студентските блокади, како што пишува „Њујорк тајмс“, против претседателот Александар Вучиќ, но сега вниманието го насочи кон протестите.
Кога десетици илјади демонстранти блокираа три клучни моста на реката Дунав во Нови Сад овој викенд, парализирајќи го вториот по големина град во Србија, владејачката партија упати остро предупредување – не до студентите и граѓаните, туку до јавниот сервис кој известува за нив .
„Откако во голема мера ги игнорираше тримесечните улични демонстрации предводени од студентите низ целата земја, Радио-телевизијата на Србија, долго пропагандниот мегафон на претседателот Александар Вучиќ, одеднаш ја префрли брзината и ги организираше протестите во Нови Сад на насловната страница на вестите“, опишува Новиот. Јорк Тајмс.
Што е уште полошо, барем за владејачката партија, таа фактички извести, без да ги осуди демонстрантите како платеници на разузнавачките служби или марионети на опозицијата, како што правеше во минатото, додаваат американските медиуми.
Српската напредна партија на претседателот Вучиќ доцна во саботата во необична изјава се пожали на „скандалозното известување“ на оваа телевизија, наведувајќи дека „грубо ја злоупотребила новинарската професија, застанувајќи на страната на политичарите кои ќе го уништат уставниот поредок на Република Србија“.
Контролата на медиумите беше централен столб на српскиот систем под Вучиќ, што му овозможи да издржи повеќе рунди протести со демонизирање и дискредитирање на демонстрантите и да ја задржи цврстата контрола на власта повеќе од 12 години, проценува Њујорк Тајмс.
Меѓутоа, многумина сега се прашуваат дали неговата контрола врз медиумите слабее, а со тоа можеби и сè поавторитарното владеење на претседателот.
„Ова е мала, но веројатно револуционерна промена“, вели Јасмина Пауновиќ, државен обвинител со долгогодишно искуство.
Таа додаде дека долгогодишните ројалисти се колебаат низ системот бидејќи „се ослободуваат од стравот“ од губење на државните работни места или соочени со дисциплински мерки.
Таа рече дека многу судии и обвинители што ги познава, иако сите зависат од државата за бизнис, сега ги поддржуваат студентите, барем приватно.
Адвокатската комора на Србија во неделата гласаше адвокатите да ја прекинат работата на еден месец, како знак на солидарност со студентите, кои ги забарикадираа кампусите низ целата земја.
Викенд протестите во Нови Сад, одржани три месеци откако 15 лица беа убиени при паѓање на крошна, привлекоа не само студенти од локалните универзитети и Белград, туку и толпа постари луѓе, лути на, како што велат, систем преполн со корупција.
Уривањето на бетонска настрешница на 1-ви ноември, суспендирана над влезот на Железничката станица, ги здроби луѓето под неа и предизвика протестно движење поттикнато од верувањето дека службената небрежност и корупцијата се одговорни за трагедијата.
Станицата беше реновирана од конзорциум на кинески државни компании, а работата на настрешницата ја вршеа приватни српски изведувачи избрани од официјални лица.
Неодамнешните протести претставуваат најголем излив на незадоволство од уличните демонстрации од крајот на 1990-тите против Слободан Милошевиќ, пишува Њујорк Тајмс.
Светлана Бистровиќ (43), медицинска сестра и мајка на две деца, рече дека решила да ги бодри учениците кои во саботата го блокираа главниот железнички и патен мост во Нови Сад, откако во петокот видела како српската тениска ѕвезда Новак Ѓоковиќ се појавува на кошаркарски натпревар. ноќ во маичка „Студентите се шампиони“.
Тоа што Ѓоковиќ, чие семејство во минатото отворено го поддржуваше претседателот Вучиќ, застана на страната на демонстрантите, вели таа, покажува дека „доаѓаат промени во оваа земја“, додаваат американските медиуми.
„Вучиќ го отфрли својот лојален сојузник“
Но, Александар Вучиќ не покажува знаци на откажување, пишува Њујорк Тајмс.
Минатата недела тој го разреши својот премиер, Милош Вучевиќ, цврст сојузник, поранешен градоначалник на Нови Сад и претседател на владејачката партија, позната како СНС, оставајќи ја земјата без влада.
Вучиќ, уверен дека неговата партија може да ги победи поделените опозициски партии на секои нови избори, со оглед на нерамномерниот изборен терен, оттогаш вети дека ќе тргне во офанзива против неговите политички противници и дека ќе распише општи избори доколку парламентот не ја одобри новата влада. според неговиот вкус.
„Јас нема да ја предадам оваа земја на никого на тацна. Ќе се борам, ќе се борам, ќе се борам“, изјави тој пред приврзаниците во саботата.
Небојша Владисављевиќ, професор на Факултетот за политички науки на Универзитетот во Белград, ја опиша Србија како „спин диктатура“, која, како и другите посткомунистички влади во соседна Унгарија и на други места, е „помалку репресивна, но многу повеќе манипулативна“. .
Тој рече дека ненадејната промена на пораките на државната телевизија РТС „е само дел од играта што покажува дека има малку фер медиумско покривање“.
Дури и без државната телевизија и радио, кои се цврсто на страната на претседателот, додаде тој, Вучиќ сè уште контролира батерија моќни медиумски оружја, како што е приватната телевизија Пинк, која останува непоколебливо лојална.
И голем број жестоки таблоиди не покажуваат знаци на колебање во нивната поддршка за претседателот, според Њујорк Тајмс.
Зголемените протести, како оние во Нови Сад за време на викендот, се поттикнати од верувањето дека официјалната негрижа и корупцијата се одговорни за трагедијата на железничката станица во ноември.
Таблоидите како Информер, особено жесток провладин напаѓач, ги опишаа студентските активисти како предавници кои и служат на соседна Хрватска, главниот непријател на Србија за време на војните во раните 1990-ти за урнатините на Југославија, пишуваат американските медиуми.
Мила Пајиќ, студентка на Универзитетот во Нови Сад, која е активна во организирање протести, рече дека медиумите ориентирани кон владата ја прикажуваат како „ментално нестабилна“.
Таа беше демонизирана како „антисрпска“, а Информер објави видео на кое таа се расправа со нејзиното момче и тврди дека парот се кара за тајно финансирање од странство. Тие ја обвинија дека „се договарала со Хрватска“.
Приказната за таблоидот, рече таа, е „целосно измислена“ и ја претвори „обична расправија меѓу две лица во нивните 20-ти во национален скандал“.
Таа рече дека потегот на државната телевизија за посимпатично покривање на протестите „не е голем чекор напред, туку мал чекор во вистинската насока“.
Владисављевиќ, политиколог од Белград, ја протолкуваше осудата на владејачката партија на новинарите на РТС за нивното неутрално покривање на настаните во Нови Сад како „превентивен потег да се задржат во линија“ и како порака до изразената рурална база на партијата дека „ ништо навистина не се промени“.
„Тие се загрижени дека медиумите може да се свртат. Тие се грижат за армијата, за обвинителите, за сè, но ние сè уште не сме на пресврт“, рече тој.