Желба за помфрит? Потопувањето компири во длабоко масло може да биде рецепт за зголемување на ризикот од дијабетес тип 2.
Според студија објавена во среда во списанието BMJ, замената на неделната порција помфрит со варени, печени или пире од компири може да го намали ризикот од оваа хронична болест, објавува NBC news.
Авторите ја испитале исхраната на повеќе од 205.000 возрасни лица во САД кои одговориле на неколку прашања за тоа што јадат во текот на речиси четири децении. Меѓу оние кои консумирале компири, истражувачите анализирале кои лица развиле дијабетес тип 2, болест што доведува до постојано покачени нивоа на шеќер во крвта.
Тие откриле дека јадењето три порции помфрит неделно е поврзано со 20% поголем ризик од дијабетес тип 2. Но, јадењето иста количина варени, печени или пире од компири немало таква поврзаност.
Огромното мнозинство од 1 од 10 лица со дијабетес во САД имаат дијабетес тип 2. Оваа состојба може да го зголеми ризикот од срцев удар, мозочен удар или оштетување на бубрезите.
Наодите сугерираат дека начинот на кој се подготвува храната е клучен за нејзините здравствени ризици или придобивки, рече д-р Сајед Мохамад Мусави, главен автор на студијата и постдокторски истражувач на Харвардското училиште за јавно здравје Т.Х. Чан.
„Не сите компири се исти“, рече тој. „Дури и мала количина помфрит, помалку од една порција неделно, е поврзана со поголем ризик од дијабетес тип 2.“
За разлика од варените или печените компири, помфритот се пржи во масла кои обично содржат заситени масти. Начинот на кој телото ги метаболизира овие масти може да придонесе за инсулинска резистенција – состојба каде што клетките не реагираат правилно на инсулинот, хормонот што го регулира нивото на шеќер во крвта. Редовното консумирање пржена храна може да доведе и до дебелина и воспаление, дополнително зголемувајќи го ризикот од дијабетес тип 2.
„Кога пржите компир, енергетската вредност – бројот на калории – се зголемува поради маснотиите што ги апсорбира. Ако јадете многу помфрит, тоа води до зголемување на телесната тежина“, вели д-р Кандида Ребело, директорка на програмата за исхрана и хронични болести на Државниот универзитет во Луизијана, која не била вклучена во студијата.
Студијата се потпирала на податоци собрани помеѓу 1984 и 2021 година, кога се користеле различни методи на пржење. Повеќето синџири за брза храна денес ги подготвуваат своите помфрити користејќи растителни масла како што се канола, сончогледово, соино или масло од кикирики.
Сепак, во текот на 1980-тите, често се користел говедски лој. А во раните 1990-ти, рестораните се префрлиле на делумно хидрогенизирани масла. (Тие масла беа главен извор на транс масти во исхраната на САД и во голема мера беа отстранети од прехранбената индустрија до 2018 година.)
Министерот за здравство Роберт Ф. Кенеди Џуниор изјави дека растителните масла што се користат денес ги „трујат“ Американците и придонесуваат за високи нивоа на дебелина кај децата. Тој се залагаше за враќање на употребата на говедски лој во рестораните, што не е препорака заснована на научни истражувања.