Американската амбасада остро реагираше на зборовите на претседателот на Република Српска, Милорад Додик, дека предлог-законот за странски агенти, кој го усвои Националното собрание на РС, е побенигна верзија на американскиот закон, судејќи го неговиот тврди дека е невистинита. Амбасадата аргументираше зошто таквото тврдење е неточно, истакнувајќи дека усвоениот документ е направен по моделот на „репресивно руско законодавство“.
Во соопштението објавено денеска, амбасадата појасни дека законот на кој се повикува Додик, познат како Закон за регистрација на странски агенти на САД (FARA) од 1938 година, всушност носи транспарентност во работата на лобистите, без разлика дали се тоа поединци или организации, кои работат во име на странски администратор за да влијае врз одлучувањето на владата.
„FARA бара таквите поединци и организации да се регистрираат во Министерството за правда и да го пријават нивниот однос, активности и финансиски надомест. Овие регистрации се јавно објавени, со што се овозможува јавноста да биде информирана за активностите на странските агенти за лобирање во Соединетите држави. ФАРА не ги забранува или ограничува активностите на странските агенти, не ја ограничува слободата на говор или здружување и не се однесува на независните медиуми или огромното мнозинство на граѓански организации“, нагласуваат од амбасадата, додавајќи дека овој закон обезбедува транспарентност во потесна област на лобирање на владата и не го регулира граѓанското општество.
Што не е случај со законот донесен во НСРС, велат од Амбасадата на САД.
„За разлика од тоа, „Законот за посебен регистар и транспарентност на работата на непрофитните организации“ одобрен од Националното собрание на РС во неговото прво читање на 29 септември е модел на репресивно руско законодавство што Кремљ го користеше за да го потисне несогласувањето и да го уништи граѓанското општество и искоренување на слободните медиуми“, предупредуваат од амбасадата.
Milorad Dodik has claimed that the recent draft law on foreign agents adopted by the Republika Srpska National Assembly (RSNA) is a more benign version of a U.S. law. That is untrue.
The U.S. law to which Dodik refers, known as the United States Foreign Agents Registration Act…
— US Embassy Sarajevo (@USEmbassySJJ) September 30, 2023
Тие ги нарекоа формулациите и дефинициите во законот „нејасни и двосмислени“, што ќе им даде слобода на властите на РС да ги означат сите непрофитни организации кои добиваат средства од извори надвор од БиХ како „странски агенти“ и да забранат одредени активности.
„Овој антидемократски закон има јасна намера да го ограничи просторот за дејствување на граѓанското општество и да ги потисне критиките кон владејачката коалиција на Додик, да ги прекрши правата на жителите на РС и да ја доближи РС чекор поблиску до авторитаризмот“, се додава во соопштението.
Потсетуваме дека и покрај предупредувањата, Народното собрание на Република Српска на седницата во петокот го усвои таканаречениот „Закон за странски платеници“. Законското решение кое предвидува формирање посебен регистар на непрофитни организации доби значителна поддршка од надлежните, 48 пратеници беа „за“, 11 беа „против“, додека шест пратеници беа воздржани.