Глобалните финансиски пазари закрепнаа откако американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека нема намера да го отпушти претседателот на Федералните резерви Џеј Пауел, сигнализирајќи повлекување од потенцијалниот конфликт со шефот на една од највлијателните монетарни институции во светот.
ФЕД, централната банка на САД, игра клучна улога во утврдувањето на монетарната политика, вклучително и нивото на каматните стапки, кои директно влијаат врз цената на кредитите и глобалната економска стабилност.
Трамп во последните недели остро ја критикуваше ФЕД поради одбивањето да ги намали каматните стапки, а минатата недела дури и најави можност за смена на Пауел пред истекот на неговиот мандат во мај 2026 година. Сепак, за време на обраќање од Овалната соба во вторникот, Трамп изјави:
„Не сакам да зборувам за тоа бидејќи немам намера да го отпуштам.“
Позитивни реакции на пазарите
Изјавата веднаш имаше ефект врз финансиските пазари, кои беа потресени од неизвесноста околу независноста на ФЕД – фактор кој на инвеститорите им дава доверба во стабилноста на американскиот и глобалниот финансиски систем.
Дополнителен оптимизам донесе и изјавата на секретарот за финансии, Скот Бесент, кој изрази верување во смирување на трговските тензии меѓу САД и Кина, иако преговорите со Пекинг сè уште не започнале и се очекува да се одвиваат бавно. Трамп подоцна додаде дека сака договор со Кина и дека новите тарифи нема да бидат ни приближно високи како сегашните 145 проценти.
Реакциите на пазарите беа веднаш видливи:
-
S&P 500 фјучерсите пораснаа за 1,7%
-
Nasdaq се зголеми за 1,9%
-
Stoxx Europe 600 порасна за 1,3%
-
Topix во Јапонија скокна за 1,7%
-
Hang Seng во Хонг Конг се искачи за 2,4%
Биткоинот како безбедно засолниште
Во меѓувреме, Биткоинот продолжи да ја зацврстува својата улога како алтернативно безбедно засолниште. Според платформата Bitcoin CounterFlow, криптовалутата порасна за 4,5% во изминатите 24 часа – најголем дневен пораст од 9 април, кога поради намалување на „реципрочните“ тарифи од страна на Трамп, забележа скок од 8,3%.
Иако и акциите и Биткоинот растеа паралелно, според Алис Лиу, шефица на истражување во CoinMarketCap, Биткоинот сè повеќе ги следи ценовните движења на златото, што укажува на негово прифаќање како алтернатива за заштита на капиталот.
„Фактот дека Биткоинот расте додека другите ризични инструменти се колебаат е силен сигнал за зголемена доверба на пазарот, особено меѓу институционалните инвеститори“, изјави Лиу за Decrypt.
Покрај Биткоин, пораст забележаа и други криптовалути:
-
Fartcoin (базирана на Солана) порасна за 21%, достигнувајќи 1,08 долари
-
Dogecoin се зголеми за 9%, на 0,17 долари
-
Ethereum доби 8%, до 1.700 долари
-
Solana порасна за 6%, достигнувајќи 145 долари
Некои оптимистички прогнози предвидуваат дека Биткоинот би можел да достигне вредност од 1 милион долари меѓу 2026 и 2028 година, доколку дојде до масовно глобално прифаќање и посилен прилив на институционален капитал. Поконзервативните предвидувања го поставуваат тој праг во 2030-тите.
Во исто време, цената на златото падна за 2,4%, откако претходниот ден достигна рекордни 3.500 долари за унца.
Кој влијае на Трамп?
Аналитичарите ја протолкуваа одлуката на Трамп како резултат на влијание од внатрешноста на неговата администрација, каде постојат гласови кои ја разбираат важноста на независноста на монетарната политика.
„Ова покажува дека постојат граници“, изјави Дек Маларки, директор во SLC Management за Financial Times, додавајќи дека влијанието на секретарот Бесент веројатно било клучно. „Некои луѓе веројатно разговарале со претседателот и му објасниле колку нестабилност би предизвикала смената на Пауел.“
Џеј Пауел повеќепати нагласил дека ќе го одработи целиот свој мандат и потсетил дека според американскиот закон, претседателот не може да го отстрани без сериозна причина.
Сепак, неизвесноста продолжи да расте откако Кевин Хасет, тогашен директор на Националниот економски совет, неодамна изјави дека Трамп „сè уште размислува“ за смена на Пауел.
Додатно масло на огнот стави и објава на Трамп на платформата Truth Social, каде што го нарече Пауел „Господин Премногу доцна“, критикувајќи го поради стравувањата дека трговската војна со Кина може да ја турне американската економија во рецесија.
Од почетокот на својот мандат, односите меѓу Белата куќа и ФЕД се напнати, особено по воведувањето на „реципрочни царини“ кон Кина. Креаторите на монетарната политика, вклучително и Пауел, јасно ставија до знаење дека нема да ги намалат каматните стапки додека не бидат уверени дека трговските политики нема да предизвикаат трајна инфлаторна пресија.