Украина мора да ја прилагоди својата стратегија ако сака да преживее како држава и да го зачува својот суверенитет, порача поранешниот командант на украинската армија и актуелен амбасадор во Велика Британија, Валериј Залужни. Говорејќи на безбедносниот форум „Извоз на безбедност: Технолошкото оружје на Украина во светот“, тој јавно ги изнесе едни од најреалистичните ставови за сегашната состојба на земјата од почетокот на конфликтот.
Залужни јасно нагласи дека повеќе не е време за илузии – дека митот за „белиот лебед“ кој ќе ја врати целата територија, вклучително и Крим и Донбас, мора да се напушти. Според него, Украина мора да ја прифати реалноста и да ја приспособи својата стратегија, не предавајќи се, туку барајќи нови начини за да ја зачува државноста.
„Ако сакаме да преживееме, мора да престанеме да водиме војна од минатото“, рече Залужни. „Границите од 1991 година беа идеал, но денес се претвораат во товар кој може да ја исцрпи нацијата до колапс.“
Според него, Русија од крајот на 2023 година води војна на исцрпување, користејќи ја својата бројна предност и економски ресурси. Од друга страна, Украина се соочува со длабока демографска и економска криза – со пад на наталитетот, милиони раселени граѓани и економија под постојан притисок.
Во такви услови, традиционалната војна станува невозможна. Наместо тоа, Украина мора да инвестира во технолошка супериорност – во беспилотни летала, вештачка интелигенција, електронско војување и развој на прецизно оружје.
Залужни верува дека иднината на украинската армија лежи во паметна, брза и технолошки супериорна одбрана, не во масовни фронтални офанзиви. Тој нагласува дека ова не е откажување од борбата за територија, туку обид да се зачува суштината на украинската држава.
Интересно е што вакви ставови сè почесто се слушаат и од претседателот Володимир Зеленски, кој неодамна призна дека Украина во моментов нема капацитет да ги врати сите изгубени територии со воена сила.
Крим, прашање што долго време беше црвена линија во украинската политика, сè повеќе се спомнува во контекст на можни дипломатски решенија. Но, тоа не се доживува како слабост, туку како начин да се избегнат нови масовни жртви.
„Ова не е предавање“, рече Залужни. „Ова е стратегија за опстанок. Во свет каде што моќта се мери во алгоритми, сензори и дронови, мора да ја прилагодиме борбата кон она што е возможно“.
Заклучокот од неговата порака е јасен: Украина мора да ја редефинира својата борба – да се фокусира на опстанок, иновација и меѓународна соработка во одбранбените технологии. Реализмот, според Залужни, станува новата основа на украинската стратегија.
Иако визијата за целосно враќање на територијата останува морално и историски оправдана, тој ја нарекува „бескорисна фантазија“ додека Русија сè уште има сила за офанзивна војна.
Во промената на парадигмата, вели Залужни, можеби лежи и шансата Украина не само да преживее, туку и да изгради нов модел на модерна, технолошки ориентирана и независна држава.