Солта, една од намирниците, или зачините, која има лоша репутација поради нејзиното негативно влијание врз здравјето, сега доби уште еден „прекор“. Имено, таа сама по себе не е проблематична, туку тоа што претеруваме со употребата бидејќи всушност е насекаде, внесуваме голем дел од солта во телото преку готова и полуготова храна, индустриски производи, јадење во ресторани, а се наоѓа и во чоколадото бидејќи го подобрува вкусот на какаото.
„Сите знаеме дека премногу сол влијае на крвниот притисок, го зголемува ризикот од срцеви заболувања, предизвикува задржување на вода, остеопороза, рак на желудник и откажување на бубрезите… Но, солта, исто така, ги зголемува шансите за депресија. Иако оваа врска е неочекувана, новите студии нè принудуваат да ја преиспитаме улогата на натриумот во човековата физичка и ментална благосостојба. Влијанието на нашите избори во исхраната оди многу подалеку од физичкото“, наведува веб-страницата „Само моето здравје“.
Што го забавува метаболизмот?
„Иако механизмите зад ова сè уште се истражуваат, неколку теории добиваат на популарност“, објасни д-р Шри Шривастава, откривајќи како е можна таква врска.
Имено, хроничното воспаление од низок степен се повеќе се смета за предизвикувачки фактор за депресија, а откриено е дека исхраната богата со натриум го поттикнува воспалението низ целото тело, дури и во мозокот.
„Невроинфламацијата може да ја наруши функцијата на невротрансмитерите, менувајќи ја контролата на расположението и потенцијално зголемувајќи го ризикот од депресија. Исто така, цревата и мозокот се во постојан дијалог преку оската црево-мозок што ги поврзува. Премногу сол може да има негативни ефекти врз деликатната рамнотежа на цревните бактерии, а оваа нерамнотежа е поврзана со многу ментални нарушувања, вклучително и депресија, преку нејзините ефекти врз воспалението, синтезата на невротрансмитери и вагусниот нерв“, објасни д-р Шривастав.
Вишокот на натриум може да се меша и во дисрегулацијата на стрес хормоните како што е кортизолот.
Совети за превенција
Ако сте загрижени, кога ќе чуете вакви информации, најлесниот и најбрзиот начин да си помогнете е да ја прилагодите вашата исхрана.
Постојат неколку упатства, а за почеток, обрнете внимание на етикетите, избирајќи производи со помалку од 140 милиграми натриум по порција. Бидете особено внимателни со храната означена како „низок натриум“ или „намален натриум“, бидејќи таа може да содржи големи количини скриени зад овие етикети, и намалете ги купувањата на преработена храна. Купувајте вистински намирници и гответе ги сами, спакуваните супи, сланината, колбасите, деликатесните меса, помфритот, крекерите и сосовите се најмалку пожелни.
Од друга страна, кога ќе одлучите да направите промени, веројатно најлесно ќе ви биде да се откажете од оброците во ресторани, бидејќи нивните порции честопати се преполни со сол.
Кои се сите алтернативи на солта?
„Покрај обичната, испарена сол од солници што е јодирана, постојат и морска сол, хималајска сол, целер сол… Секоја има свои специфики. Морската сол е одлична и е извор на минерали, кои се значително повеќе од обичната сол, која содржи само натриум хлорид и додаден јод… Содржи бројни минерали, меѓу кои најважни се калиумот, магнезиумот и манганот, кои помагаат во биорасположивоста на хранливите материи. Познатиот зачин направен од морска сол и сусам се нарекува гомашио – сусамска сол, и е одлична и здрава алтернатива на обичната кујнска сол. Тоа е типичен зачин во макробиотската и азиската кујна, го подобрува вкусот на салатите, мешунките, житарките, тестенините. Може да се купи, но лесно е да се направи и дома – потребни ви се сусамови семки и морска сол во сооднос 10:1 сусам спрема сол. Истурете го во соодветен сад за сусам и прелијте го со вода. Добро измијте го и добро исцедете го. Потоа префрлете го во тава, загрејте го на средна температура и пржете го. Префрлете го во друг подготвен сад и кратко пржете ја солта во истата тава. Солта и сусамот подготвени во „На овој начин се мешаат, мелат или згмечуваат во аван. Добиениот зачин се чува во херметички затворена тегла. Гомасио е богат со минерали – калциум, железо, калиум, фосфор, витамини Б1, Б2, А, Е, Д, аминокиселини, протеини, омега 6 и омега 3 масни киселини“, препорачува нутриционистката Ана Тодоровиќ.
Хималајската сол, според неа, е многу честа појава и се вади од рудници за сол во Пакистан, на 350 километри од Хималаите.
„На местото на денешниот рудник порано имало големо море, кое на крајот пресушило поради движењето на континентите. Сите елементи од морето се зачувани во оваа сол. Нејзината специфична светло розова боја доаѓа од присуството на железо во неа, а претставува ризница од дури 84 елементи од периодниот систем, чии пропорции се најслични со оние кај луѓето“, објаснува нашиот соговорник, наведувајќи дека оваа сол се препорачува за луѓе кои имаат проблеми со акни, ревматизам, болки во стапалата, хроничен замор, депресија и слаб имунитет.