Блокадите поради коронавирусот во Кина значат дека нејзиниот економски раст може да заостанува зад оној на Соединетите држави за прв пат од 1976 година, во промена на улогата со потенцијални политички реперкусии и во Пекинг, и во Вашингтон.
Втората по големина економија во светот ќе порасне за само 2% оваа година, се вели во извештајот на Bloomberg Economics во четвртокот. За споредба, бруто домашниот производ на САД ќе се зголеми за 2,8% оваа година, според истиот медиум.
Додека Пекинг спроведува фискални, монетарни и регулаторни стимулативни мерки, влијанието е „затапено“ од политиката на претседателот Си Џинпинг за нулта Ковид, која повикува на строги ограничувања на активностите кога ќе се појават епидемии на вируси. САД, иако се борат да се справат со високата инфлација, сè уште се водени од силниот пазар на труд и потрошувачката.
Прогнозата на Bloomberg Economics е на дното на спектарот, при што просечната прогноза за растот на БДП на Кина во 2022 година сè уште е над 4%. Ако е вистина, оваа година ќе биде првпат кинеската стапка на раст да заостанува зад онаа на нејзиниот ривал од 1976 година, кога Кина излезе од бурната деценија на Културната револуција, според податоците на Светската банка.
По кампањата „реформи и отворање“ започната кон крајот на 1970-тите, Кина ужива побрзо темпо на експанзија, со многу можности за БДП по глава на жител да го намали јазот со САД.
Претседателот Џо Бајден, кој бара од Конгресот да усвои пакет закони насочени кон зајакнување на конкурентноста на САД против Кина, секако ќе има корист од таквиот релативен резултат на раст. Тој ја дизајнираше својата економска агенда делумно за да покаже дали демократиите можат да се спротивстават на авторитарниот модел на Си.
Влогот е уште поголем за Си, кој се очекува да обезбеди трет мандат како лидер на Комунистичката партија подоцна оваа година во потег без преседан. Стапката на раст од 2% би била далеку под официјалната цел на владата за раст од околу 5,5% оваа година. Си им порачал на официјалните лица да се погрижат растот на Кина да го надмине тој на САД оваа година, објави минатиот месец „Волстрит журнал“.
Ова ќе биде првпат нацијата значително да ја пропушти годишната цел откако беше усвоена практиката за поставување цели кон крајот на 1990-тите. Владата не објави цел во 2020 година, кога изби пандемијата.
„Дури и во нагорно сценарио, со неверојатно олеснување на позицијата „нулта Ковид“, проширувањето од 5% – да не зборуваме за целта на владата од 5,5% – се чини недостижно“, рече Bloomberg Economics.
Проширувањето од 2 отсто, исто така, би било најслабо за Кина од 1976 година, надминувајќи ја дури 2020 година, кога пандемијата го намали растот на БДП на 2,2 отсто. За споредба, по репресијата на плоштадот Тјенанмен, многу помалата економија на Кина порасна за 3,9 отсто во 1990 година.
Според Стивен Џен, кој управува со хеџ-фондот и консултантската фирма Eurizon SLJ Capital, политиката можеби одиграла улога во поставувањето на целта што веќе изгледала амбициозна пред најновите мерки за пандемијата. Во неговата анализа, постојат можни поделби во однос на обемот на регулаторните дејствија против индустриите, вклучувајќи ги недвижностите и технологијата.
„Се сомневаме дека тоа е главната причина за навидум агресивната цел за раст: таа намерно беше поставена од „кампот за раст“ во Пекинг за да се спречи понатамошната репресија и да се врати подобрата средина за просперитетот на приватниот сектор“, прокоментира Џен претходно овој месец.
Политичарите навистина постојано даваа ветувања за поповолни мерки за раст. Претходно оваа недела, вицепремиерот Лиу Хе навести дека Пекинг можеби е подготвен да се откаже од притисокот врз технолошките компании.
Но, извештаите не одговараат на некој специфичен, голем фискален пакет или одлучувачко севкупно монетарно олеснување што не ги импресионира економистите и инвеститорите.
„Кина сè уште има политички опции“, велат аналитичарите од Citigroup Inc. „Во овој момент, навременото и решително воведување на вистински стимулативни мерки е навистина клучно за да се врати растот на вистинскиот пат.
Фуснота на ривалството во БДП: Бајден веќе ја презеде заслугата што ја престигна Кина. „За прв пат по 20 години, нашата економија расте побрзо од кинеската“, рече претседателот во изјавата за БДП во јануари.
Мерејќи го четвртиот квартал од минатата година во споредба со истиот период во 2020 година, растот на САД се зголеми за 5,5% во споредба со 4% во Кина. Растот на САД во последните три месеци од минатата година беше поттикна со скокот на залихите. Останува да се види дали САД можат да ја престигнат Кина на база на просечна календарска година.