Администрацијата на Доналд Трамп беше првата што го контактираше Катар за да ја истражи можноста за набавка на Боинг 747 што би можел да послужи како привремена замена за претседателскиот авион „Ер Форс Уан“, изјавија за Си-Ен-Ен четири извори запознаени со разговорите. Таа верзија на настаните е во спротивност со тврдењата на претседателот дека самиот Катар го понудил авионот како „подарок“.
Откако Трамп ја презеде функцијата во јануари, Пентагон контактираше со „Боинг“, но компанијата соопшти дека нема да може да испорача нови авиони за да ги замени истрошените претседателски авиони уште најмалку две години, според извори.
Сепак, администрацијата на Трамп сакаше замена на авионот што е можно поскоро, па затоа Воздухопловните сили почнаа да разгледуваат други опции. Трамп му наложил на својот специјален пратеник за Блискиот Исток, Стив Виткоф, да состави список на достапни авиони, изјави за Си-Ен-Ен висок функционер на Белата куќа.
„Пентагон понуди да го купи авионот“
По првичниот контакт на Пентагон со „Боинг“, компанијата им доставила на американските одбранбени претставници список на други клиенти низ целиот свет кои имаат авиони што би можеле да послужат како привремена опција, според три извори.
„Катар беше еден од тие клиенти“, рече друг извор запознаен со разговорите, додавајќи дека Пентагон „понудил да го купи авионот“, а Катар сигнализирал дека е подготвен да го продаде.
Трет извор изјави дека Пентагон започнал разговори со Катар откако Белата куќа дала зелено светло. Според претставници на Белата куќа, Виткоф помогнал во воспоставувањето на првите контакти. Тој извор се сеќава дека на почетокот разговарале за изнајмување на авионот, а не за негово купување.
„Подарок без надомест“
Сепак, Трамп постојано тврдеше дека тоа е „гест“ или „придонес“ од катарското кралско семејство. На својата социјална мрежа „Truth Social“, тој напиша дека тоа е „ПОДАРОК, БЕЗ НАПЛАТА“. Тој тврди дека авионот ќе се користи како привремена замена за „Ер Форс Уан“, а подоцна ќе биде дониран во неговата претседателска библиотека.
Овие детали од иницијативата на американската администрација фрлаат нова светлина врз набавката на авионите, што предизвика политичка бура и речиси ја засени посетата на Трамп на Блискиот Исток минатата недела.
Демократите и некои влијателни републиканци, инаку сојузници на Трамп, се спротивставија на можниот договор од етички причини. Катар, исто така, се соочи со критики, а демократските пратеници се заканија дека ќе ја блокираат продажбата на оружје на таа земја од Персискиот Залив.
„Боинг многу доцни со авионот“, рече Трамп во интервју за „Фокс њуз“ минатата недела. „Катар го слушна тоа, и му кажав на емирот тој е голем човек – разговаравме и тој рече: „Ако можам да помогнам, само кажете“. И тие имаа авион“.
Бела куќа: Пренесувањето на авионот ќе се изврши легално
Во февруари, Трамп и неколку соработници го разгледуваа катарскиот авион додека беше паркиран на аеродромот во Палм Бич, Флорида, недалеку од неговото одморалиште Мар-а-Лаго. Си-Ен-Ен објави дека по обиколката, Трамп им кажал на луѓето околу него колку луксузен бил авионот. Неговиот шеф за комуникации, Стивен Чунг, во тоа време изјави дека Трамп бил во авионот „за да провери нова опрема и технологија“.
Пентагон одби да коментира и ги упати новинарите во Белата куќа. Си-Ен-Ен побара коментар и од Белата куќа, катарската амбасада во Вашингтон и од „Боинг“. Вашингтон и Доха нагласуваат дека, доколку авионот биде префрлен, тоа ќе се изврши легално, преку договор меѓу катарското Министерство за одбрана и американскиот Пентагон, што Белата куќа го повтори вчера.
„Донација за земјата“
Четири извори запознаени со преговорите велат дека договорот сè уште се преговара меѓу адвокатите од двете страни. „Од моментот кога Американците првпат контактираа со Катар до денес, сè е сè уште во рацете на правните тимови“, рече друг извор. „И сè уште не е донесена конечна одлука.“
Според медиумските извештаи, вредноста на авионот е околу 400 милиони долари, но два извори тврдат дека неговата вредност се намалила.
Вчера, портпаролката на Белата куќа, Каролин Ливит, го опиша можниот трансфер како „донација за земјата“, велејќи дека катарското кралско семејство „понудило да го донира авионот на американските воздухопловни сили и дека таа донација ќе биде прифатена во согласност со сите законски и етички стандарди“.
За време на посетата на Блискиот Исток, Трамп рече: „Никогаш не би одбил таква понуда. Мислам, би бил идиот за да кажам: „Не, не сакаме бесплатен, многу скап авион“. Тоа беше одличен гест за мене“.
„Тоа е едноставен договор меѓу две влади“
Катарскиот премиер Мохамед бин Абдулрахман бин Јасим Ал-Тани минатата среда не го потврди тврдењето на Трамп дека катарски функционер контактирал со него, велејќи за Си-Ен-Ен: „Ова нема никаква врска со поединци, ниту од американска ниту од катарска страна“. Тоа е едноставен договор меѓу двете влади, а Министерството за одбрана и Пентагон сè уште ја разгледуваат можноста нашиот 747-8 да се користи како „Ер Форс Уан“, и сè е сè уште во фаза на правна анализа. Доколку на Соединетите Американски Држави им треба нешто и ако тоа е целосно легално, а ние можеме да го овозможиме, ние сме подготвени да помогнеме“, изјави тој.