Активисти за човекови права, новинари и адвокати ширум светот биле мета на авторитарни влади, кои користеле хакерски софтвер продаден од израелската компанија за надзор NSO Group, според истрагата за масовно протекување на информации.
Истрагата на Гардијан и 16 други медиуми откри широко распространета и постојана злоупотреба на хакерскиот софтвер „Pegasus“, за кој компанијата инсистира дека е наменет само за употреба против криминалци и терористи.
Pegasus е малициозен софтвер кој инфицира iPhone-и и уреди со Android за да им овозможи на операторите на алатката да добиваат пораки, фотографии и е-пошта, да снимаат повици и тајно да активираат микрофони.
Истекувањето содржи список со повеќе од 50.000 телефонски броеви за кои се верува дека се идентификувани како интересни за клиентите на NSO од 2016 година.
Forbidden Stories, непрофитна медиумска организација со седиште во Париз и „Амнести Интернешнл“ први пристапија до истечената листа и споделија пристап со медиумските партнери како дел од проектот Pegasus.
„Гардијан“ и неговите медиумски партнери ќе ги откријат идентитетите на луѓето чиј број бил на списокот во наредните денови. Вклучуваат стотици деловни менаџери, верски фигури, научници, невладини работници, синдикалци и владини претставници како министри во кабинетот, претседатели и премиери.
Списокот, исто така, содржи број на блиски членови на семејството на владетелот на една земја, што сугерира дека тој можеби им дал инструкции на своите разузнавачки агенции да ја истражат можноста за набудување на неговите роднини.
Откритијата започнуваат денес со списокот со повеќе од 180 новинари, вклучително и репортери, уредници и директори на Фајненшл тајмс, Си-Ен-Ен, Њујорк Тајмс, Франс 24, Економист, Асошиејтед Прес, Вол Стрит Журнал, Ал Џезира, Радио Слободна Европа, Медијапарт, Ел Паис, Ле Монд, Блумберг, Агенција Франс Прес, Ројтерс и Гласот на Америка.
Телефонскиот број на мексиканскиот хонорарен репортер Сесилио Пинеда Бирто беше пронајден на списокот, кој очигледно претставувал интерес за клиент од Мексико неколку недели пред неговото убиство. Неговиот телефон никогаш не бил пронајден – така што не е можно со форензичка анализа да се утврди дали е заразен. Тој е меѓу најмалку 25 мексикански новинари, очигледно избрани за кандидати за набљудување за период од две години.
Во изјавите дадени преку своите адвокати, NSO ги негираше „лажните обвинувања“ за активностите на своите клиенти, но рече дека „ќе продолжи да ги испитува сите веродостојни обвинувања за злоупотреба и ќе преземе соодветни мерки“.
Израелскиот министер за одбрана одблизу ја регулира NSO со доделување индивидуални лиценци за извоз, пред технологијата за надзор да биде продадена на нова земја.
Студијата, спроведена од лабораторијата за безбедност на Амнести, технички партнер на проектот „Pegasus“, открила траги од неговата активност во 37 од тестираните 67 телефони.
Анализата на конзорциумот, која протече, идентификуваше најмалку 10 влади за кои се верува дека клиенти на NSO, кои внесувале броеви во системот, се: Азербејџан, Бахреин, Казахстан, Мексико, Мароко, Руанда, Саудиска Арабија, Унгарија, Индија и Обединетите Арапски Емирати (ОАЕ).
Анализата на податоците сугерира дека земјата клиент на NSO, која избрала најмногу бројки – над 15.000 – е Мексико, каде што е познато дека многу различни владини агенции го купиле „Pegasus“. И Мароко и ОАЕ избраа повеќе од 10.000 броеви, според предложената анализа.
Избраните телефонски броеви опфаќаат над 45 земји на четири континенти. Во европските земји има повеќе од 1.000 броеви, кои според анализата ги избираат клиенти на NSO.
Руанда, Мароко, Индија и Унгарија негираа дека го користеле Pegasus за да ги хакираат телефоните на оние на списокот. Владите на Азербејџан, Бахреин, Казахстан, Саудиска Арабија, Мексико, Обединетите Арапски Емирати и Дубаи не одговорија на барањето за коментар.
Проектот Pegasus веројатно ќе предизвика дебата за надзор на државата во неколку земји, осомничени за користење на оваа технологија. Истрагата сугерира дека унгарската влада на Виктор Орбан користела технологија на NSO како дел од неговата таканаречена војна против медиумите, насочена кон истражувачки новинари во земјата, како и мал круг на еден од ретките независни извршни директори во Унгарија.
Протечените податоци и форензичката анализа, исто така, покажуваат дека алатката за шпионирање на NSO била користена од Саудиска Арабија и нејзиниот близок сојузник ОАЕ за цел на блиски соработници на убиениот новинар на Вашингтон пост, Џамал Хашоги, во месеците по неговата смрт. Турскиот обвинител што ја испитувал неговата смрт, исто така, бил кандидат за хакирање, според објавената информација.
Клаудио Гварниери, кој работи со безбедносната лабораторија на Амнести Интернешнл, рече дека откако телефонот ќе се зарази со Pegasus, клиент на NSO може ефикасно да ја преземе контролата над телефонот, дозволувајќи му да добива пораки, повици, фотографии и е-пошта од лице кое тајно активира камери или микрофони и да ја чита содржината на шифрираните апликации за пораки како што се WhatsApp, Telegram и Signal.