Националните банки ширум светот продолжуваат да ги зголемуваат клучните каматни стапки за да ја скротат високата инфлација. Повисоката основна каматна стапка значи и повисока месечна исплата на хипотека, а се чини дека Британците досега поминаа најлошо и наскоро би можеле да станат недостижни.
Имајќи предвид дека инфлацијата во Обединетото Кралство остана на високи 8,7 отсто, централната банка повторно ги зголеми каматните стапки, од 4,5 на многу високи пет отсто, што е рекордна стапка во последните 15 години.
Секако, најголеми проблеми имаат оние кои имаат кредити со променлива каматна стапка или оние на кои им истекуваат кредитите со фиксна стапка. Поради сè, во петокот британскиот министер за финансии Џереми Хант свика вонреден кризен состанок со претставници на банките и станбените здруженија – заемите сега се темпирана бомба за британските должници.
И вака изгледаат нивните проблеми во пракса. За разлика од многу други земји, како што е Германија, каде што повеќето заеми имаат фиксна каматна стапка за неколку години, Британците во последните години земале заеми со фиксна каматна стапка само за првите две или првите пет години. Така, позајмувачите би оставиле простор за потенцијално поповолни кредитни опции на секои неколку години. И се беше во ред додека каматните стапки беа ниски и централната банка не ги зголеми дури 13 пати од крајот на 2021 година.
Како што пишува Wirtschaftswoche, летото 2021 година, на пример, кој подигнал станбен кредит од 200.000 фунти на 25 години и со двегодишна фиксна каматна стапка од 1,2 отсто, плаќал месечна рата од 772 фунти. Тогаш основната каматна стапка беше само 0,1 отсто. Денес, кога се вообичаените шест проценти, ратата за тоа лице е зголемена на 1.289 фунти.
Додадете ги на тоа високите трошоци за живот и релативно ниското ниво на приходи, ќе имате ситуација во која многу граѓани нема да можат да ги вратат кредитите, што значи и криза во секторот за недвижности.
Цените на недвижностите во земјата веќе тонат поради намалената побарувачка. Од друга страна, кириите на, во голема мера, дерегулираниот пазар, рапидно растат, делумно поради тоа што многу сопственици сè уште треба сами да ги отплатат своите имоти за изнајмување.
Третина од околу 28 милиони британски домаќинства во моментов отплаќаат станбен кредит. Истовремено, 1,5 милиони сопственици имаат кредит со променлива каматна стапка, а уште 1,5 милиони кредити со фиксна каматна стапка истекуваат пред крајот на годината. Тие ќе се соочат со 3.000 фунти повисоки годишни трошоци од претходно.
Засега, мала е веројатноста тамошните власти да интервенираат, а на банките им е предложено подобро да ги запознаат своите клиенти со постоечките опции.