Истражувачите од Шкотска открија модели во здравствените податоци кои сугерираат дека загадениот воздух што го дишат децата може да влијае на нивните шанси за развој на деменција подоцна во животот. Првата трага дека загадувањето на воздухот може да влијае на здравјето на мозокот беше откриена пред околу 20 години, кога истражувачите открија промени во мозокот кај кучињата домашни миленичиња во хронично загадениот Мексико Сити.
До 2022 година, владината комисија на Обединетото Кралство успеа да прегледа 69 студии. Тие заклучија дека е веројатно дека загадувањето на воздухот го забрзува когнитивниот пад во подоцнежниот живот и го зголемува ризикот од деменција. Тие пронајдоа и некои докази за промени во мозокот на децата изложени на загаден воздух, пишува „The Guardian“.
Ото-Емил Јутила, од Универзитетот во Единбург и прв автор на новата студија, рече дека улогата на загадениот воздух како фактор на ризик за деменција во доцниот живот е опширно истражувана, иако помалку се знае за влијанието на загадениот воздух ширум светот.
Во 2004 година, нешто повеќе од 1.000 луѓе беа регрутирани за студија за мозокот и стареењето. Сите тие се родени во 1936 година и пораснале околу Единбург. Од 70-годишна возраст се оценуваат на секои три години.
На првото лице му била дијагностицирана деменција во 2011 година. До 2019 година, 17% од луѓето развиле деменција, односно околу еден од шест.
Следната фаза беше да се пресмета загаденоста на воздухот во населбата каде што пораснале. Др. Масимо Виено, од Центарот за екологија и хидрологија на ОК (UKCEH), изјави: „Денес Велика Британија е земја богата со податоци, но има ограничени податоци за историската употреба на гориво, индустријата и транспортот“.
Центарот објасни како податоците се конструирани од безброј извори, стари списанија, книги и статистички збирки. Тие нагласија колку е важно да се процени колку и каде се трошел јаглен во текот на 20 век.
Првиот и најсилен резултат беше дека загадувањето на воздухот во 1936 година беше позитивно поврзан со ризикот од деменција, вклучително и Алцхајмерова болест. Во тоа време, учесниците во студијата биле во утробата на нивната мајка или помлади од една година.
Вториот резултат покажа дека загадувањето на воздухот во средниот живот се чини дека има заштитен ефект врз деменцијата, но тоа може да се должи на времето потребно за да се развијат разни болести предизвикани од загадениот воздух.
Авторот на студијата објасни како повисоката изложеност во средната возраст може да биде поврзана со рана смрт од други состојби поврзани со загадувањето на воздухот, како што се кардиоваскуларни и респираторни заболувања, пред луѓето да развијат деменција.
„Изложеноста на загаден воздух е доживотен проблем со долгорочни негативни здравствени ефекти. Нашата студија ја нагласува важноста од намалување на изложеноста на загадениот воздух во текот на животот, особено за време на чувствителните периоди во пренаталниот и раното детство“, додаде Јутила.
Иако не е конечна, новата студија покажува дека истражувањето за здравјето на постарите луѓе и загадувањето на воздухот што го дишеле во минатото може да помогне во заштитата на идните генерации.
Подобриот квалитет на воздухот може да им помогне и на луѓето подоцна во животот. Студиите во Франција, САД и Кина открија дека намалувањето на загадениот воздух може многу и за брзо време да го намали бројот на луѓе кои заболуваат од деменција.