Министерката за надворешни работи на Бугарија и вицепремиер на тамошната Влада, Екатерина Захариева, во интервју за тамошниот медиум clubz.bg посочи дека се познати причините за несогласувањата со С.Македонија и истакна дека нема да пречи никако влез во Унијата за соседната земја.
„Проблемот со ветото од бугарската страна кон С.Македонија главно се темели на неколку главни проблеми како што се непочитување на договорот за добрососедство, говор на омраза, наставни материјали, диркиминација на граѓани со бугарски идентитет. Оттаму, деталите се многу, но ова се суштинските недоразбирања“, истакна Захариева.
Ајде да се обидеме да ги разгледаме одделните точки. На пример – ако проблемот е во Договорот за соседство, зошто дозволивме тој да биде потпишан во оваа форма, со оглед на тоа што дури и тогаш голем број експерти рекоа дека немаат контролни механизми и е пожелно?
– Секој договор мора да се изврши со добра волја, а да не спомнувам договор меѓу државите и да не се бараат причини за неисполнување – избори, КОВИД-19 итн. Ако барате начини и изговори, ќе ги најдете. Усогласеноста со договорите е апсолутно обврзувачки принцип во меѓународното право, вели Захариева и додаде:
„Факт е дека секогаш може да се бара подобрување во кој било договор, се согласувам, но слушнав дека оние што го критикуваат велат дека постојат контролни механизми, вклучително и мониторинг. Во нашиот случај, ова е меѓувладина комисија, која мора да се состанува секоја година и да прави проценки за спроведувањето и да ги постави идните цели за следната година. Исто така, има јасни одредби во Договорот за историската комисија – се вели колку често се состанува и врз основа на што работи. Да речеме дека постоеше период од една година за работа на историската комисија – што ако една земја одлучи еднострано да ја прекине својата работа порано, што треба да сториме? Вие разбирате дека нашите членови, кои се многу почитувани научници, избалансирани специјалисти, не можат да ги обврзуваат другите колеги да присуствуваат на состанокот. Истото важи и за Коридорот 8, ние постојано инсистираме на забрзување на работата на проектите. И не само ние, јас присуствував на состаноци каде претходниот комесар за проширување на ЕУ повика на ова и предупреди дека тие не се подготвени за проект и дека ќе изгубат пари“.
Захариева вели дека се насочени на стимулирање на деловната активност и од двете страни, и се добиваат низа сигнали од бугарски компании, кои создаваат неоправдани административни бариери. Постои посветеност за обид да спречиме говор на омраза, вели, а во исто време, официјални лица на РСМ секојдневно зборуваат против Бугарија. Има многу да се посака, ова е точно во некои погледи за обете страни.
При констатација на тоа дека Договорот е добар, а прекршувањата од Скопје се толку јасни, Захариева вели:
„Мислењето на повеќето колеги од Европа е: „Тие сега почнуваат да ја отвораат главата, ќе има многу време за да се реши проблемот“. Имаме национална позиција во парламентот. Многу пати сме дале кредит на доверба, го сторивме истото со НАТО – потенцирам. Затоа не ги прифаќам критиките дека Бугарија и помага на Русија. Русија отсекогаш била против влегувањето на балканските земји во НАТО, но не и против балканските земји да бидат дел од ЕУ – ова е во нивен интерес да влезат во ЕУ нереформирани“, и додава:
„Бугарија му рече „да“ на НАТО уште во 2008 година. Не можевме да го ратификуваме договорот, што би било голема грешка. Дефинитивно. НАТО е политички и воен сојуз, но ЕУ е повеќе. Се среќаваме неколку пати месечно – имаме заеднички политики, заедничко законодавство, заедничка надворешна политика и безбедносна политика. Патем, PCM треба да стори повеќе за нејзината интеграција, особено кога станува збор за надворешната политика. Во ЕУ, мора да можеме да се потпреме едни на други, не смее да има нерешени билатерални прашања, не само со земјите-членки. Вие разбирате дека тогаш, кога ќе има толку силна антибугарска кампања, ќе биде тешко не само за Бугарија и РСМ, туку и за целата ЕУ. Значи, нерешените билатерални прашања мора да се решат однапред“.
Новинарот ја запраша во однос на тоа, дали ќе биде полесно С.Македонија да биде во Унијата со цел поддршка и добрососедски односи во меѓународни рамки, па оттаму Захариева смета дека С.Македонија не треба да биде надвор од унијата во никој случај.
„Сега не ја одобривме рамката за преговори, различно е. Не случајно Бугарија го направи проширувањето на Западен Балкан приоритет за време на нејзиното претседателство и направи многу за PCM и Албанија. Сепак, повторувам, образованието генерација по генерација на омраза кон Бугарија не може да продолжи. Ова нема да запре ако тие утре станат членки. Во право сте дека индивидуалните интереси на 27-те земји понекогаш мора да бидат оставени во втор план, но тоа не значи дека тие не постојат. Сведок сум повеќе од еднаш на ситуации во кои некои земји-членки, нема да дадам примери, се против некои одлуки затоа што тие ги остваруваат националните интереси. Но, ако не се обидеме да смениме некои стереотипи, тоа не може да се случи автоматски со членството“, истакна шефицата на бугарската дипломатија.