НАТО денска ја предупреди Русија да престане да го загрозува воздушниот простор на своите земји-членки, бидејќи ризикува погрешна пресметка и загрозување на човечки животи. Во исто време, НАТО нагласи дека Член 5 од Вашингтонскиот договор за колективна одбрана е „силен како челик“.
Пораките беа испратени во посебна изјава од Северноатлантскиот совет на НАТО по уште еден состанок свикан на барање на Естонија согласно Член 4 од Вашингтонскиот договор, откако руски воени авиони го нарушија воздушниот простор на членката на НАТО минатата недела.
– Северноатлантскиот совет се состана утрово на барање на Естонија согласно Член 4 од Вашингтонскиот договор за да се консултира и да го осуди опасното руско кршење на естонскиот воздушен простор. Врховниот командант на сојузничките сили за Европа (SACEUR) го информираше Советот за инцидентот, во кој три руски вооружени авиони МИГ-31 го нарушија естонскиот воздушен простор повеќе од десет минути. Одговорот на НАТО беше брз и решителен. Авионите беа пресретнати и испратени надвор од естонскиот воздушен простор, се вели во соопштението од највисокото политичко тело на НАТО.
– Овој упад е дел од поширок модел на сè понеодговорно однесување од страна на Русија. Ова е втор пат за две недели Северноатлантскиот совет да се состане според Член 4 – продолжува соопштението, потсетувајќи дека консултациите се одржаа на 10 септември како одговор на бројните нарушувања на полскиот воздушен простор од страна на руски беспилотни летала.
Во соопштението на НАТО се наведува дека Финска, Латвија, Литванија, Норвешка и Романија, исто така, регистрирале руски нарушувања на воздушниот простор.
– Изразуваме целосна солидарност со сите сојузници чиј воздушен простор е нарушен. Русија сноси целосна одговорност за овие дејствија, кои ги зголемуваат тензиите, водат до ризик од погрешна пресметка и загрозуваат животи. Тие мора да престанат. Одговорот на НАТО на неодговорните дејствија на Русија ќе биде одлучувачки – се вели во заедничка изјава на сите 32 земји-членки на НАТО.
– Русија не смее да има никакви сомнежи: НАТО и неговите сојузници ќе ги користат, во рамките на меѓународното право, сите потребни воени и невоени средства за да се одбранат и да одвратат каква било закана од која било страна. Ќе продолжиме да одговараме на начин, во време и во домен по наш сопствен избор. Нашата посветеност на Член 5 е железна – се вели во соопштението на Северноатлантскиот совет.
Во истата изјава се наведува дека „ваквите неодговорни дејствија од страна на Русија нема да ги одвратат сојузниците од нивната решеност да продолжат да ја поддржуваат Украина додека се бори против брутална и неиспровоцирана агресија“.
Северноатлантскиот совет, кој е највисокото политичко тело на НАТО и донесува одлуки во име на алијансата, ретко издава изјави и тие секогаш се внимателно формулирани.
Затоа, изјавата е доста остра и доаѓа откако Полска предупреди дека ќе ги сруши сите руски објекти што „намерно или случајно“ би го нарушиле нејзиниот воздушен простор во иднина.
Советот за безбедност на ООН, исто така, одржа дебата за ова прашање.
По состанокот на Постојаниот совет на НАТО, генералниот секретар на Алијансата, Марк Руте, исто така се обрати на печатот. Тој ги повтори пораките на Советот, а потоа одговори на прашањето за можното соборување на руски авиони во иднина доколку влезат во воздушниот простор на членките на НАТО. Тој рече дека тоа ќе зависи од проценката.
– Не сакаме да видиме продолжување на ваквите провокации. Но, ние сме подготвени да дејствуваме и да го браниме секој сантиметар од нашиот простор. Нашите пилоти се подготвени и обучени за ова. Нашите команданти имаат сè на располагање за да обезбедат брз одговор – рече Руте.
На директно прашање дали НАТО ќе соборува руски авиони во иднина, Руте рече дека одлуката за ова се носи во „реално време“ врз основа на проценката на безбедносните служби, земајќи ја предвид намерата. Командантите на силите на НАТО имаат овластување и средства да го сторат тоа.
Тој рече дека случајот со влегувањето на руските МиГ-ови во естонскиот воздушен простор „беше решен без ескалација бидејќи беше оценето дека нема директна опасност“.
– Секогаш ќе реагираме ладнокрвно, но и решително – рече шефот на НАТО.