Прашањето за улогата на Унгарија на Балканот и особено кон Република Српска во БиХ продира и во германските медиуми. Сомнителна е и улогата на Унгарецот кој е комесар за проширување – иако тој негира се, пишува Дојче веле.
Германски „Ди Велт“ оваа среда го сумираше целиот скандал во написот „Опасната игра на Орбан на Западен Балкан“ во поднаслов: „Со Унгарија, една членка на ЕУ и НАТО ги поддржува аспирациите за отцепување на босанските Срби“.
Во написот, авторката Каролина Друтен потсетува на посетата на Орбан на Бања Лука минатиот ноември и на изјавата слушната во Република Српска во тоа време дека тие „уживаат целосна поддршка од премиерот Орбан и унгарската држава“, вклучително и отцепување од Босна и Херцеговина.
И покрај кризата што им се заканува и на НАТО и на ЕУ, авторот проценува дека „се чини дека овие грижи не играат улога во Будимпешта. Орбан ќе го блокира секој обид на Европската унија да го санкционира Додик. И повеќе од тоа: Унгарија стави на располагање 100 милиони евра помош за Република Српска.
Статијата на „Ди Велт“ го цитира босанскиот аналитичар Јасмин Мујановиќ дека „Будимпешта финансира обид за уништување на Босна и Херцеговина“. Тој го наведува и неговиот заклучок дека Орбан ја следи сопствената идеја за „Христијанска Европа“ во која Додик би бил уште една алка во синџирот на нелиберални режими што Орбан сака да ги прими во Европската унија како сојузници во сопствената нелиберална коалиција – и тука на прво место е држава како што е Србија.
Германскиот весник го покренува и прашањето за улогата на европскиот комесар за проширување Оливер Вархеји како „роден Унгарец и лојален следбеник на Орбан“. „Всушност, неговата улога го обврзува да ги застапува заедничките интереси на Унијата, а не земјата од која потекнува“, предупредува „Ди Велт“. „Но, постојат сомнежи за тоа“.
Се потсетува на документот на ЕУ кој покажува „вонредна мерка“ на координација меѓу Вархеји и сецесионистите во Република Српска, напишана пред контроверзното гласање во парламентот на РС. „Во него, не само што Вархеји се согласи за датумот на парламентарната седница, туку „се договори и за мораториум за усвојување на закон за еднострано повлекување од државните институции за период од шест месеци“, се вели во документот, кој го има и уредништвото на „Ди Велт“, стои во написот.
Група европратеници кои повикуваат на истрага за улогата на Вархеји, исто така, се цитираат: „Доколку постои сомнеж за непристрасноста и неутралноста на Европската комисија, деликатната геополитичка рамнотежа веднаш е загрозена“. „Ди Велт“, исто така, го обвинува Брисел дека „ги пополнува проблемите на Балканот само со пари и не им нуди отпор на националистите. Земјите од регионот добија околу 700 милиони евра за реформи само од 2014 до 2020 година. Нема конкретен напредок, како што покажува најновиот извештај на службата за ревизија на ЕУ“, пишува германското издание.
Исто така, денешното издание на „Magyar Nemzet“ – кое се декларира како „весник близок до владата на Виктор Орбан“ – објавува опширен разговор меѓу нивната дописничка од Брисел – Тамара Џуди и европскиот комесар за проширување – Оливер Вархеји. Веќе во насловот тој тврди: „Мојот став кон Босна и Херцеговина е јасен и конзистентен“, и дека сите обвинувања, како што е договор со лидерите на Република Српска, во нивната аспирација да се отцепат – се „лажни вести“:
„Кога дојдов во БиХ во ноември минатата година, дадов официјално соопштение за печатот во кое ги повторив моите ставови. И повеќе од тоа: делегацијата на ЕУ во таа земја издаде идентична изјава. Очекуваме босанските Срби да се вратат во владата и парламентот (БиХ) и повторно да учествуваат во работата на претседателството. Не е во интерес на Босна и Херцеговина, ниту во интерес на републиката на босанските Срби, да продолжи оваа поделба или да ја оневозможи работата на државните институции. Сето ова многу јасно му го кажав на претседателот Милорад Додик“, вели тој.
Запрашан од унгарски новинар колку „некои новинари во Брисел“ сметаат дека е критично што комесарот назначен од Унгарија премногу „нејасно го поставува прашањето за институциите за владеење на правото во Западен Балкан“, Вархеји рече: „Ова е проблем што не треба да се суди според етнички критериуми. Но одам уште понатаму: кој искажува такво мислење не искажува вистински европски став. Мене ми се доделени должности и се трудам да ги исполнам најдобро што знам и умеам. Тоа важи без разлика на која земја сум граѓанин. Содржината на моите овластувања нема никакви двојби, а кога се работи за Балканот, се движиме по јасни критериуми. Постигнатите резултати немаат врска со мојата личност или мојата етничка припадност. Моја задача е да создадам стимулации за да ги постигнам тие резултати и да направам сигурни дека сите балкански региони ги разбираат придобивките од заедничката работа“.
Сепак, критиките за работата на Вархеји траат подолго време, а тоа не се слуша само во медиумите на Европската унија. Во декември минатата година, британски „Гардијан“ објави напис со наслов „ЕУ работи на благословување на законот за негирање на геноцидот, што е причина за кризата во Босна“, а исто така го нагласи наводното тврдење на Вархеји дека не Додик, туку Валентин Инцко е виновен за кризата во Босна и Херцеговина и неговиот закон кој тој го донесе и кој таквото негирање го прогласува за нелегитимно.
Ентузијастички критичари на комесарот се медиуми како „Ал Џезира“, кои ги пренесуваат и критиките на Вархеји за „нефункционалноста“ на официјално Сараево, кое лесно може да ја напушти земјата без значителна финансиска помош.
Минатиот декември, турската програма ТРТ го постави и прашањето „Дали ЕУ помага да се „уништи“ Босна и Херцеговина? каде повторно е нагласена улогата на Унгарија – а особено на комесарот за проширување, Вархеји кон Република Српска и таму се слушаат сепаратистичките аспирации.
Покрај медиумите, критики се слушаат и од здруженија како што е Советот за политика за демократизација со седиште во Берлин, кој на својот Твитер профил ја објави целосната содржина на „тајниот“ документ на ЕУ во нејзината политика кон Република Српска и Босна и Херцеговина.